‘Ik wil de rest van mijn leven in Ghana blijven’

SINIENSI/OSS | Margreet Carpaij emigreerde vorig jaar naar Ghana. De 61-jarige Osse is in het Afrikaanse land druk bezig met het oprichten van een school voor kinderen met een verstandelijke en/of fysieke beperking. 

door Leon Voskamp

Waarom Ghana? Van de Voluntary Service Overseas kreeg ze de vraag in welk land ze graag vrijwilligerswerk wilde doen. “Ik riep direct Ghana omdat een vriendin van mij half Ghanees is. Maar waarom riep ik dat eigenlijk, ik kende het land niet eens. VSO ondernam actie na mijn opmerking en koppelde me aan een project in Ghana. Ik heb er van 2006 tot 2009 gewoond. Toen ik wegging, vroeg Chief Afulang van Siniensi me om in de toekomst terug te komen om een school te bouwen voor kinderen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking. Ik reageerde enthousiast met ‘ja’, maar het duurde vervolgens elf jaar voordat ik daadwerkelijk terugkeerde. Voor hoeveel jaar ik blijf? Mijn intentie is om er de rest van mijn leven te blijven. Ik voel me hier thuis, al zal ik regelmatig naar Nederland gaan voor familie en vrienden.”

Regenseizoen
Op het moment dat we spreken met Margreet is het er qua temperatuur goed te doen. In de winter is het rond de 22 graden. In de zomer kan de temperatuur oplopen tot 50 graden. “In het regenseizoen regent het hier echt vreselijk hard. Ik durf met mijn motor dan ook niet op pad, want de regen blijft liggen en ik zie de gaten in de zandwegen niet. Straks in de zomer is het erg stoffig en loop je de hele dag in de rook, omdat de velden worden uitgerookt. Maar ik woon hier met veel plezier hoor”, zegt ze lachend.

Margreet Carpaij in Ghana. 

Mentaliteit
Iedere dag wordt ze om 15.00 uur ‘opgeschrikt’ door een kudde koeien en verder lopen er rondom haar huis schapen, ezels, geiten en kippen allemaal los. “Het is hier in het noorden van Ghana een enorm verschil met Nederland. Qua weer en wegen bijvoorbeeld, maar ook qua mentaliteit. In Nederland zeggen ze nog net niet ‘adem in adem uit’, de rest wat je moet doen wordt allemaal voorgezegd. In Ghana verloopt het heel traag, daar loop ik nog steeds tegenaan. Toen ik een schilder benaderde, spraken we een dag af. Hij kwam niet en toen ik hem belde, gaf hij ‘morgen’ aan. Ook toen was hij er niet, soms kan dat wel een week duren. Als ik een vriend uitnodig voor het eten, is het maar de vraag of hij langskomt. Je gaat er vanuit, maar als hij niet komt, hoef je ook echt geen telefoontje te verwachten. Werkdruk is hier nauwelijks. Als het bijvoorbeeld ‘s ochtends een uurtje regent, dan blijft iedereen gewoon thuis. Morgen is toch een nieuwe dag zeggen ze. Ik heb er aan moeten wennen, ook toen we een afspraak wilden maken om een officiële stichting te worden. Keer op keer kwamen we daar op kantoor, maar telkens werd het maar niet geregeld.”

Donaties
Met haar Lumen Mundi Foundation bouwt ze een nieuwe school voor kinderen met een verstandelijke en/of fysieke beperking. In Nederland werd de stichting Lumen Mundi opgericht met als doel financiële middelen in te zamelen. Zo wordt er bijvoorbeeld komende zondag 31 oktober tussen 11.00 en 17.00 uur een markt gehouden in de St. Jozefkerk aan de Oude Molenstraat 8 in Oss. De opbrengst gaat naar Ghana. “Het geld van de verkoop van mijn huis in Nederland en de donaties die binnenkomen gebruik ik voor de bouw van de school. Ik betaal nu drie mensen die er volop mee bezig zijn. In januari 2022 willen we starten met een groep in 1 lokaal. Uiteindelijk komen er twee lokalen.”

Onderwijs
De leerkrachten en ondersteuners worden allemaal opgeleid door Margreet zelf. “In Ghana is het onderwijs copy-paste. De docent schrijft iets op het bord en de leerlingen moeten het naschrijven. Ruimte voor vragen is er niet. Op onze school willen we het heel anders gaan aanpakken. Dat zal nog een hele uitdaging worden. Het is overigens niet zo dat ik maar iets doe en buiten de wet sta, het onderwijs wordt gecontroleerd door de Ghana Educations Service.’’ In totaal komen er in de toekomst zo’n 40 kinderen in de leeftijd van 8 tot 16 jaar naar haar school. “Kinderen met een ‘rugzakje’ kennen ze hier niet. Die zien er normaal uit, dus dan is er volgens hen niks aan de hand. Autisme bijvoorbeeld kennen ze niet. Kinderen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperkingen worden gezien als een straf van god. Kinderen krijgen de straf. Vaak zorgen ouders er nog wel voor, maar de omgeving vindt dat je iets fout hebt gedaan en daardoor worden ze vaak op het eigen terrein gehouden. Er zijn verhalen over kinderen die in een hut worden gezet en waar oma af en toe eten komt brengen. Of kinderen komen te overlijden, heel triest. Op onze school is er veel aandacht voor de kinderen. We gaan ze zichtbaar maken in de gemeenschappen en betrekken ook niet-beperkte kinderen erbij.” 

Woongroep
De kinderen op haar school worden thuis opgehaald en weer thuisgebracht. Als er nog geld over is na de bouw, wordt er een woongroep gebouwd waarin zo’n zes kinderen kunnen wonen. Meer info op de Facebook-pagina Lumen Mundi Foundation Ghana. Margreet Carpaij.