Nederlandse Bachvereniging geeft alzheimer een podium
Kunst en cultuurDEN BOSCH | Wat doet de ziekte van Alzheimer met het brein? En welke rol speelt muziek daarbij? De Nederlandse Bachvereniging, Professor Dr. Philip Scheltens en acteur Marc Pantus zoeken dat voor je uit. Op 22 november presenteert Theater aan de Parade ‘Hersenstreken’ in het Jheronimus Bosch Art Center. Welke hersenstreken haalt alzheimer uit met het brein van een kunstenaar? De Nederlandse Bachvereniging beantwoordt die vraag in alle mogelijke toonaarden en geeft alzheimer en podium.
De ziekte van Alzheimer. Het is een van meest voorkomende vormen van dementie. Het overkwam ook de schilder William Utermohlen (1933-2007). Na zijn diagnose maakte hij zelfportretten en gaf daarmee in een inkijk in zijn voorbije leven. In de voorstelling ‘Hersenstreken’ vertolkt zanger, acteur en regisseur Marc Pantus de rol van deze kunstenaar. Samen met de Nederlandse Bachvereniging gaat Marc op bezoek bij Prof. Dr. Philip Scheltens, directeur VUmc Alzheimercentrum én hoogleraar Neurologie. Tezamen onderzoeken ze de streken van het brein: van het niet op woorden kunnen komen en versprekingen, tot de draad kwijtraken en in herhaling vallen. Een voor velen herkenbaar thema, maar op de eerste plaats is dit klassieke concert een ode aan de helende, troostende én scheppende kracht van muziek. Juist muziek, want muziek blijkt de hersenen – zeker in een later stadium van alzheimer – te prikkelen.
William Utermohlen
William Utermohlen begon de eerste symptomen van geheugenverlies te krijgen in 1991, ongeveer vier jaar vóór zijn diagnose van de ziekte van Alzheimer. Wat begon met problemen tijdens het strikken van zijn stropdas, tot het vergeten van de route naar zijn eigen appartement. In 1995 kwam de definitieve diagnose: alzheimer. Dat was het moment waarop hij begon met het maken van zelfportretten. De definitieve zelfportretten werden ongeveer zes jaar voor zijn dood - op 73-jarige leeftijd - door hem gemaakt.
Nederlandse Bachvereniging
‘Hersenstreken’ is een concert waarbij de Nederlandse Bachvereniging de muziek van Bach zo toegankelijk mogelijk wil maken. “Bach is voor iedereen”, zo luidt de missie van de vereniging. Ook in popmuziek hoor je Bach terug. Voor het nummer ‘Blackbird’ van The Beatles gebruikte Paul McCartney een luitsuite van de grootmeester. En met de invloeden van de ‘Matthäus Passion’ maakten Simon & Garfunkel ‘American Tune’. Tijdens het concert in het Jheronimus Bosch Art Center luister je naar onder andere John Eccles’ ‘Find me a lonely cave’ en György Ligeti met ‘Continuum’. De avond wordt afgesloten met de aria ‘Flösst mein Heiland’ uit Weihnachts-Oratorium en ‘Jesu bleibet meine Freunde’ uit cantate BWV 147 van Johann Sebastian Bach.
De ziekte van Alzheimer
Op dit moment wonen er zo’n 290.000 mensen in Nederland die de diagnose alzheimer kregen. Met een ouder wordende bevolking, loopt dit aantal de komende jaren naar verwachting verder op. Een onomkeerbaar proces waarbij je gevangen zit in je brein. Alle houvast vervaagt langzaam. In deze duisternis vervliegt elke connectie met de wereld. Het ultieme verlies van zichzelf. Liefdevol en wreed. Een werkelijkheid waar niemand ongeschonden uitkomt.
Praktische informatie
‘Hersenstreken’ van de Nederlandse Bachvereniging zie je op maandag 22 november in het Jheronimus Bosch Art Center. Meer info en tickets: theateraandeparade.nl.