Begraafplaats Orthen: PJ Van Paesschen

2 januari 2022, 08:00 Historie

DEN BOSCH | De Bossche Omroep plaatst een serie met verhalen over bijzondere graven op begraafplaats Orthen. De enige begraafplaats in de stad is de laatste rustplaats van vele Bosschenaren, bekend en minder bekend. En achter elk graf schuilt een verhaal.

door Lisette Broess-Croonen

Achter een paar graven, staat in het groen, een hoog grafmonument. Het is het graf van Pieter Jan van Paesschen (1809-1887). Van Paesschen werd in Den Bosch bekend als organist van de Sint Janskathedraal, een functie die hij bijna vijftig jaar vervulde. 

Talent

Van Paesschen werd geboren in Zonhoven in België, waar al snel bleek dat hij muzikaal talent had. Zijn familie had geen geld voor een piano en er wordt gezegd dat hij oefende op een neptoetsenbord dat hij had getekend op een tafelblad. Uiteindelijk zorgde een rijke familie ervoor dat hij alsnog zelf een piano kreeg, evenals pianolessen in de buurt. Hij leerde zichzelf ondertussen ook orgel spelen en verdiende zijn eerste geld als muziekleraar in Hasselt.

Organist Sint-Jan

In 1838 kwam de functie van organist van de Sint Janskathedraal vrij en Van Paesschen kwam naar Nederland om te solliciteren, samen met JN Bartholomeus. Beiden moesten enkele stukken spelen en het werk van Van Paesschen was zo overtuigend, dat hij de baan kreeg. Naast zijn werk als organist, gaf hij ook muziekles in Den Bosch en richtte hij het mannenkoor / liederentafel ‘Oefening en Uitspanning’ op, waarvan hij zelf de dirigent werd. Een aantal jaren later kreeg de kathedraal zelf weer een koor en werd hij daar de dirigent van.

Composities

In zijn periode in Den Bosch schreef hij meerdere muziekstukken, waarvan enkele composities ook in de kerk gezongen werden. Rond de kerst van 1886 kreeg Van Paesschen vlak na zijn orgelspel een beroerte. Hij werd naar het ziekenhuis gebracht, waar hij enkele maanden later overleed. Bijna vijftig jaar lang was hij als organist aan de Sint Jan verbonden geweest.

Grafmonument

Een aantal jaren na de dood van Van Paesschen lieten vrienden en bewonderaars een grafmonument plaatsen. Het monument, gemaakt in het atelier van Jan Bolsius, bestaat uit een gedenknaald, bekroond met een kruis. Op de sokkel zijn marmeren lauwerkransen gehangen. De gedenknaald is voorzien van een witmarmeren portretmedaillon, gemaakt door de Bossche beeldhouwer Michiel van Bokhoven, met daaronder een marmeren palmtak. Het monument staat nu niet meer op de oorspronkelijke plek, maar heeft een plaats gekregen achter de Bisschopskapel.