Begraafplaats Orthen: Barmhartige Zusters van Carolus Borromeus
HistorieDEN BOSCH | De Bossche Omroep plaatst een serie met verhalen over bijzondere graven op begraafplaats Orthen. De enige begraafplaats in de stad is de laatste rustplaats van vele Bosschenaren, bekend en minder bekend. En achter elk graf schuilt een verhaal.
door Lisette Broess-Croonen
Op begraafplaats Orthen zijn ook enkele apart aangelegde begraafplaatsen. Eén van die begraafplaatsen is voor de Barmhartige Zusters van de Heilige Carolus Borromeus. Deze zusters zijn in 1876 vanuit Trier naar Den Bosch gekomen en stichtten hier het Sint Carolus Gesticht aan de Jan Heinsstraat.
De Zusters van de Heilige Carolus Borromeus vinden hun oorsprong in een zeventiende-eeuwse stichting uit Nancy. Boven het huis dat de zusters kregen, stond een beeld van de heilige Carolus Borromeus. Zo komen de zusters aan hun naam. Carolus Borromeus was aartsbisschop in Milaan die populair werd toen in 1576 de pest uitbrak. De meeste vooraanstaande inwoners ontvluchtten de stad, maar de aartsbisschop bleef om te zorgen voor de zieken. De congregatie kreeg later ook moederhuizen in Trier, Praag en Treibnitz.
In Den Bosch stond de ziekenzorg in de negentiende eeuw op een laag pitje en het Groot Gasthuis, waar arme mensen werden behandeld, had een slechte reputatie. Daarom werden er vijf zusters uit Trier gevraagd om naar de stad te komen en de zorg over te nemen. Zij kwamen in 1876 aan in Den Bosch waar ze in de Jan Heinstraat gingen wonen. Daar had de congregatie een aantal panden gekocht: een herenhuis, looierij, koetshuis en een rijtje arbeiderswoningen. De zusters stichtten er het Carolus Gesticht. Na een paar jaar namen ze ook de zorg voor de zieken in het Groot Gasthuis over. Daarnaast verpleegden de zusters vele patiënten aan huis.
In eerste instantie werden er zowel mannen als vrouwen verpleegd, maar de zorg voor de mannen werd al snel overgenomen door de Broeders van Barmhartigheid van Montabaur, die het Sint Johannes de Deo ziekenhuis stichtten. Rond 1960 nam het aantal broeders snel af en moesten ze hun ziekenhuis afstoten. De zusters namen het over. In de jaren bleef het Carolus Gesticht zich ontwikkelen. Er kwamen steeds meer gediplomeerde artsen en het ziekenhuis werd meerdere malen uitgebreid. Uiteindelijk werd er gezocht naar een nieuwe plek voor een geheel nieuw ziekenhuis. Dit werd het Carolusziekenhuis en vlakbij lieten de zusters ook een nieuw klooster bouwen. In het Carolusziekenhuis hebben de zusters nog lang zieken verpleegd, ook toen het bestuur door een stichting werd overgenomen. Pas een paar jaar geleden zijn de laatste zusters uit Den Bosch verdwenen.