Begraafplaats Orthen: Zusters van Jezus, Maria, Jozef
HistorieDEN BOSCH | De Bossche Omroep plaatst een serie met verhalen over bijzondere graven op begraafplaats Orthen. De enige begraafplaats in de stad is de laatste rustplaats van vele Bosschenaren, bekend en minder bekend. En achter elk graf schuilt een verhaal.
door Lisette Broess-Croonen
Op begraafplaats Orthen zijn ook enkele kleinere begraafplaatsen gevestigd. Een hiervan is van de Zusters van Jezus, Maria, Jozef. Deze sociëteit was onder andere gevestigd in het monumentale klooster Mariënburg aan de Sint Janssingel. In 2015 zijn de laatste zusters daar vertrokken. Na een grondige verbouwing biedt het gebouw nu plaats aan studenten, onderzoekers en (ICT)bedrijven.
Zusters van JMJ
De Sociëteit van Jezus, Maria, Jozef wordt kortweg de Zusters van JMJ genoemd. Deze is al in 1823 ontstaan in Amersfoort en gesticht door de jezuïet Mathias Wolff. Hij signaleerde dat er behoefte was aan katholiek onderwijs. Toen enkele jonge vrouwen hem zeiden dat ze non wilden worden, kreeg hij het idee om een religieuze gemeenschap te stichten, met als voornaamste taak het lesgeven aan arme kinderen. Later kwam er ook bejaarden- en gezondheidzorg bij en nog later ook pastoraal en maatschappelijk werk. Aan het eind van de negentiende eeuw waren er al bijna negenhonderd zusters en vertrok een groot deel daarvan naar Nederlands-Indië en later ook naar India, Ghana en Tanzania.
Mariënburg
Het eerste klooster werd gesticht in Engelen, dat in 1840 het moederhuis werd. Een jaar later vestigden de zusters zich ook al in Den Bosch. Eerst in de Kerkstraat, later de Postelstraat, dat in 1871 het nieuwe moederhuis werd. Door de groei van de sociëteit werd dit klooster te klein en bouwde men een nieuw klooster aan de Sint Janssingel: Mariënburg. Het is genoemd naar het gelijknamige klooster dat op deze plaats in de Middeleeuwen stond. Naast het neogotische klooster werd er ook een kweekschool gebouwd voor toekomstige onderwijzeressen. Later kwam er nog een Huishoud- en Industrieschool voor meisjes bij. De huishoudschool is later gesloopt, de kweekschool heeft de status van monument gekregen. In dat gebouw zijn nu appartementen gevestigd.
Uitsterven
Aan het begin van de twintigste eeuw kent de congregatie 66 kloosterhuizen en 1400 nonnen. Tot halverwege de eeuw nam het aantal verder toe, maar na 1960 traden er in Nederland bijna geen nieuwe leden meer in. In Nederland is het uitsterven van de sociëteit nabij, maar in het buitenland gaat het nog wel goed. De Zusters van JMJ zijn onder andere nog actief in Ghana en Rome.