Nieuw boek over prostitutie in de vestingstad ‘s-Hertogenbosch
HistorieDEN BOSCH | Historicus Jos Wassink staat op zaterdag 9 april in de Knillispoort met een levensecht verhaal over de prostitutie in ‘s-Hertogenbosch.
“Ik wilde weleens weten hoe het zat met de katholieke onderdrukking in de protestantse tijd. Rechtspraak heeft mijn grote interesse. Maar wat ik heel veel vond, waren strafdossiers van hoeren die werden berecht. Wat me daarbij opviel, het werd allemaal heel gedetailleerd beschreven.”
Strafdossiers
Aan het woord is Jos Wassink, (rechts)historicus en archivaris. Jos schreef een boek onder de titel: ‘Dagelijks leven in ‘ontugt’, Prostitutie in de vestingstad ’s-Hertogenbosch, 1629-1795’. Op weg naar het boek onderzocht Wassink zeker 250 strafdossiers van hoeren in de Bossche archieven. Zo ontstond een bijzondere inkijk in de schrijnende wereld van de krochten van de Bossche samenleving in de zeventiende en achttiende eeuw.
Prostitutie was vóór 1800 in alles een vrouwenzaak. Sowieso waren vooral vrouwen prostituee. Maar de organisatie van het ‘hoerendom’ was ook in handen van vrouwen. Er komt in die tijd nog geen pooier aan te pas. Mannen zijn alleen maar klant.
Garnizoensstad
Bijzonder aan het boek is dat Wassink prostitutie beziet in nauwe samenhang met het leven aan de onderkant van de maatschappij. De stad ’s-Hertogenbosch is vanaf 1579 garnizoensstad. Een soldatenstad dus vol hoeren. Door de bank genomen zijn er het jaar rond wel zo’n drieduizend militairen in de stad aanwezig. In hoogtijdagen zelfs wel tienduizend. Voor vaak hele arme jonge meisjes en vrouwen, die met hun lichaam geld verdienden, een bijzonder interessant werkgebied.
Engelstalige hoeren
Veel hoeren komen uit andere steden dan ‘s-Hertogenbosch. Net zoals de soldaten komen ze uit Duitsland, of andere landen in Europa zoals Schotland en Zwitserland. Er was een bordeel waar zelfs reclame gemaakt werd met de mededeling dat de prostituee Engels sprak. Dat verleidde dan weer Engels sprekende soldaten.
Gereformeerden
Stel je voor, seks buiten het huwelijk is sinds 1656 strafbaar in de Republiek der Verenigde Nederlanden. De gereformeerde kerkenraad van ’s-Hertogenbosch vindt dat het woord Gods moet doorwerken in het dagelijks leven, zowel op persoonlijk als op publiek terrein. Zondigheid moet ferm worden bestreden, ook in een stad die voor tachtig procent rooms is. Nu de gereformeerden het voor het zeggen hebben, ontpoppen zij zich in ‘s-Hertogenbosch tot het geweten van het stadhuis. Ook angst voor desertie en geslachtsziekten spelen een rol bij het optreden tegen hoeren en hoerhuizen. Zo wordt er voortdurend op hoeren gejaagd.
Over de auteur
Deze en andere verhalen staan centraal in een optreden van Jos Wassink op zaterdag 9 april tussen 15.00 en 17.00 uur in de Knillispoort tijdens het maandelijkse Historisch café. Wassink studeerde geschiedenis aan de Radboud Universiteit Nijmegen en werkte onder meer op het Rijksarchief Noord-Brabant in ’s-Hertogenbosch. Hij is stadsgids van ’s-Hertogenbosch en geeft cursussen over de geschiedenis van de stad en de regio in de zeventiende en achttiende eeuw. Na afloop van de presentatie is het boek van Wassink ook te koop. Hij zal zijn werk dan ook signeren.
Vooraf aanmelden
In verband met de organisatie, dient u zich vooraf aan te melden via achterdenpoort@gmail.com. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Frans van Gaal op 06-45482739, of mailen naar fransvangaal@home.nl. De entreeprijs bedraagt vijf euro. Dat is inclusief koffie/thee en een plak cake. Donateurs van de Knillispoort hebben gratis toegang.