Begraafplaats Orthen: stichter van Helenaveen Jan van de Griendt
HistorieDEN BOSCH | De Bossche Omroep plaatst een serie met verhalen over bijzondere graven op begraafplaats Orthen. De enige begraafplaats in de stad is de laatste rustplaats van vele Bosschenaren, bekend en minder bekend. En achter elk graf schuilt een verhaal.
door Lisette Broess-Croonen
Een oud en relatief eenvoudig graf op de Bossche begraafplaats behoort toe aan Joannes (Jan) van de Griendt. Maar eenvoudig was zijn werk zeker niet. Van de Griendt was een zakenman die samen met zijn broer zeshonderdtien hectare veengrond kocht in het Peelgebied. Hier was hij mede verantwoordelijk voor het stichten van de kolonie Helenaveen en het graven van de Helenavaart.
Van de Griendt werd geboren in 1804 in Orthen. Hij was een zeer actief zakenman die in 1865 een fabriek in koffiesiroop oprichtte in Den Bosch. Vier jaar later begon hij ook een ijzerfabriek. Deze fabriek moest uiteindelijk stoppen omdat de prijzen van de grondstoffen te hoog waren door de Frans-Duitse oorlog. Maar Van de Griendt begon gewoon een nieuw avontuur en opende een fabriek voor kunstboter.
Ontginnen van de Peel
Zijn belangrijkste onderneming had hij buiten de stadsgrenzen. Al in 1853 was hij begonnen met het ontginnen van de Peel. Samen met zijn broer Nicolaas kocht hij zeshonderdtien hectare veengrond in de buurt van Deurne. Samen met J. Carp richtten ze de Maatschappij Helenaveen op, waar Jan de directeur van werd. Het bedrijf exploiteerde turf en produceerde onder meer turfstrooisel. Om de transportmogelijkheden naar de veengronden beter te maken, lieten ze een kanaal graven vanaf de Noordervaart bij Meijel tot zijn ontginningsgebied. Daar werden huizen en boerderijen gebouwd en zo ontstond de kolonie Helenaveen. Zowel het kanaal als de kolonie zijn vernoemd naar zijn toenmalige vrouw, Helena Panis. Later werd Van de Griendt als directeur opgevolgd door zijn zoon Gerard. Twee andere zoons zetten ook zijn werk voort en stichtten het dorp Griendtsveen, kort na hun vaders dood in 1884.
Politiek betrokken
De Bossche zakenman maakte deel uit van de Kamer van Koophandel en werd daar in 1857 ook voorzitter van. Dat bleef hij meer dan vijfentwintig jaar. Van de Griendt was ook politiek betrokken. Hij zat in de Bossche gemeenteraad en in de Provinciale Staten van Noord-Brabant. Hij trouwde twee keer. Zijn eerste vrouw Sophia Vermeirsche schonk hem drie kinderen. Twee daarvan overleden op zeer jonge leeftijd en twee maanden na de geboorte van de derde, overleed ook Sophia. Later hertrouwde hij met Maria Helena Hubertina Panis. Zij kregen minstens acht kinderen. In 1884 overleed Jan van de Griendt op tachtigjarige leeftijd.