Bram Lafeber en Frans Moussault vonden na de bevrijding van Den Bosch een granaat. Terwijl ze hem onderzochten, ontplofte hij.
Bram Lafeber en Frans Moussault vonden na de bevrijding van Den Bosch een granaat. Terwijl ze hem onderzochten, ontplofte hij. Foto: Lisette Broess-Croonen

Begraafplaats Orthen: slachtoffers van een granaat

Historie 437 keer gelezen

DEN BOSCH | De Bossche Omroep plaatst de komende tijd een serie met verhalen over bijzondere graven op begraafplaats Orthen. De enige begraafplaats in de stad is de laatste rustplaats van vele Bosschenaren, bekend en minder bekend. En achter elk graf schuilt een verhaal.

door Lisette Broess-Croonen

Tijdens de oorlog en vooral tijdens de bevrijding van Den Bosch, vielen veel burgerslachtoffers. Maar ook nadat Den Bosch in oktober 1944 bevrijd was, was het gevaar nog niet altijd geweken. Zo kwamen er tot maart 1945 bijna dagelijks nog V1’s overvliegen. Deze bommen werden afgeschoten richting de haven van Antwerpen, maar kwamen nogal eens eerder naar beneden vallen. Een ander gevaar was de munitie die overal nog verspreid lag.

Granaat

Op 11 november 1944 speelden de elfjarige Abraham Dominicus Maria (Bram) Lafeber en de veertienjarige Franciscus Johannes Augustinus (Frans) Moussault samen buiten op straat. Daar onderzochten ze een gevonden granaat, die ontplofte en beide jongens doodde. De jonge Frans werd naar zijn laatste rustplaats begeleid door zijn vriendjes van het Schola Cantorum der Basiliek van Sint Jan, zijn leraren en klasgenoten en de welpen van de scouting.

Gezamenlijk grafmonument

Voor de vrienden is een gezamenlijk grafmonument gemaakt op de begraafplaats in Orthen. Het kalkstenen monument verbeeldt een engel die haar armen en vleugels om de twee jongens spreidt, terwijl zij een granaat onderzoeken. De engel heeft een lelie in de linkerhand. Op de sokkel staan de namen van de twee jongens met hun geboortedata en de gezamenlijke sterfdatum. Het graf is verder omlijst met losse brokken kalksteen.

Piet Verdonk

Het graf is in 2002 opgenomen als rijksmonument. Onder andere vanwege het kunsthistorisch belang dat het graf heeft vanwege de toegepaste realistische vormgeving. Maar ook vanwege de plaats die het inneemt in het oeuvre van de beeldhouwer Piet Verdonk, die het monument maakte. Het graf wordt ook beschouwd als oorlogsmonument. De Bosschenaar Verdonk won meerdere prijzen tijdens zijn opleiding aan de Koninklijke School voor Nuttige en Beeldende Kunsten. In zijn werkzame tijd als beeldhouwer maakte hij vooral religieuze werken, waaronder altaren, heiligenbeelden, wegkruisen en graftekens. Hij kreeg landelijke bekendheid toen hij als winnaar van een wedstrijd een monument mocht maken ter herinnering aan Henri Belletable. Hij maakte zijn werken in opdracht van kerken en kloosters, maar ook van particulieren en bedrijven. In totaal heeft hij minstens 850 objecten gemaakt.

Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Uit de krant