Angst bij Liana door oorlog in Oekraïne: ‘Kan er vaak niet van slapen’

GENNEP | De van oorsprong Oekraïense Liana Baidiukova kwam in 2017 in Gennep wonen door haar huwelijk met een Nederlandse man. Hoewel de afstand groot is, zocht ze haar kinderen en kleindochter in Oekraïne regelmatig op. Door de oorlog met Rusland kan dit niet meer. Ze leeft nu in angst en onzekerheid.

Door Dorry Smeets

Liana, nu 59 jaar oud, heeft een mooie carrière achter de rug: in de Sovjet-Unie ontwierp ze als ingenieur telefoonstations. Vanaf het moment dat dit land ophield te bestaan – en dus ook het bedrijf – was ze accountant bij verschillende banken in Kiev. Omdat haar diploma’s hier niet geaccepteerd worden, heeft ze nu een baan bij een productiebedrijf in Heijen. De taal is ze inmiddels machtig. “Toen ik hier kwam, moest ik me verstaanbaar maken in het Engels”, vertelt ze. “maar na de inburgering ben ik alleen nog Nederlands gaan spreken.” Met weemoed kijkt ze terug naar de tijd toen ze nog in Oekraïne woonde. “Ik kreeg daar twee kinderen: zoon Dmytro en dochter Nadia.” Als ze het over haar kleindochter Liana heeft, straalt de trotse oma en laat ze direct een foto van haar zien, inclusief de tekeningen die de nu zesjarige gemaakt heeft. Weemoedig is ze zeker over het feit dat ze haar alleen via beeldbellen kan spreken. “Vóór de oorlog stuurde ik ook altijd pakketjes naar haar, maar nu de grens dicht is, kan dat niet meer.”

Contacten
Liana is verdrietig als ze het over haar vaderland en de huidige oorlog heeft. “De dreiging voor Oekraïne was er al vanaf het moment dat Poetin aan de macht kwam”, vertelt ze, “zeker toen Janoekovits in ons land president werd en we al snel merkten dat hij een marionet van Poetin was.” Onder zijn bewind werden veel tegenstanders in de gevangenis gezet en vermoord. Liana en haar familie waren daarom niet verbaasd toen de dreiging overging in oorlog. “Deze begon op 24 februari om 4 uur ’s ochtends”, weet ze precies. Zoon Dmytro was journalist; hij is nu vrijwilliger en zorgt voor beschermingsmiddelen voor de Oekraïners. “Mijn dochter woont nog met man en kind in Kiev”, vertelt ze. “De bombardementen hebben zich inmiddels meer verplaatst naar het oosten, maar alle tanks en afgebrande huizen staan op hun netvlies.” Ze heeft ze gevraagd naar Nederland te komen, maar dat willen ze niet. “Met name mijn zoon is een echte patriot en doet alles voor zijn vaderland.”
Dagelijks heeft ze contact met haar kinderen. “Om mij gerust te stellen, zeggen ze altijd dat het goed gaat als ik vraag hoe het is.” Intussen heeft Liana het er erg moeilijk mee: “Ik ben bang en kan er vaak niet van slapen.”

Residence Heijendael
Door taalmaatjescoach Roos van Otterdijk werd ze gevraagd als tolk bij Residence Heijendael, een opvanglocatie in Heijen. Op dit moment wonen er 115 Oekraïners; dit aantal kan oplopen tot 450 mensen. Het is Roos gelukt om 30 vrijwilligers te ronselen, waarvan 10 tolken. Bij de Rode Kruispost op het park is het een komen en gaan van bewoners die vragen hebben. Liana is in gesprek met de zeventienjarige Liza, die met haar grootouders, moeder en zusje naar Nederland is gevlucht. Desgevraagd vertaalt Liana haar verhaal: “Ik woonde in Kiev vlakbij de luchthaven. We zagen de bommen vallen en waren heel bang. Daarom zijn we naar ons vakantiehuisje gegaan. Omdat de situatie daar ook heel angstig was, hebben we 2 weken in de kelder geschuild; daarna zijn we via Polen naar Nederland gevlucht. Mijn vader is daar gebleven; hij wil ons land helpen. Wij zijn hier nu 3 weken; de ontvangst was heel goed en de mensen zijn echt aardig.”
Liza studeert online; daarnaast doet ze – evenals haar moeder – huishoudelijk werk in de omgeving. Liana vindt het fijn dat ze haar en anderen kan helpen, maar ziet de toekomst somber in: “Poetin stopt niet; die derde wereldoorlog komt een keer.”