Snel beslissingen over verdere kerksluitingen

LAND VAN CUIJK | Parochie Maria Moeder van de Kerk die deelparochies in de gemeente Sint Anthonis en Boxmeer onder haar hoede heeft, beslist in de loop van volgend jaar welke kerkgebouwen nog meer de deuren moeten gaan sluiten.

Dat zegt Rutger Jans van het parochiebestuur. Enkele jaren terug besloot het bisdom dat negen van de dertien kerkgebouwen op slot moesten. Na protesten gingen alleen de kerken in Ledeacker, Rijkevoort, Maashees en Vierlingsbeek dicht. De kerken in Sint Anthonis, Wanroij, Oeffelt en Overloon werden tot hoofdkerk bestempeld. Die blijven open. Dat wil zeggen dat Oploo, Westerbeek, Beugen en Landhorst te horen gaan krijgen of de kerkdeuren wel of niet dichtgaan. Het nieuwe parochiebestuur dat nog moet worden benoemd (het vorige trad onlangs af) neemt daar het besluit over.

Bedrijfsgebouw
Berichten over het wel of niet sluiten van kerkgebouwen, over een ander gebruik ervan of van verkoop van de beeldbepalende panden, duiken weer veelvuldig op. Zo werd onlangs bekend dat de kerk in Vianen een bedrijfsgebouw wordt. Hoe zit het nu eigenlijk met de kerken in de verschillende dorpen in deze regio?
Zoals in de Cuijkse Martinusparochie waar de Vianese Antonius van Padua-kerk onlangs is verkocht. Ook de Jozefkerk in de wijk De Valuwe heeft een andere bestemming gekregen en wordt nu verbouwd tot een multifunctionele accommodatie. Inwoners van Linden proberen de eigen Lambertuskerk te redden door zelf de exploitatie op zich te nemen. Dat vraagt forse eigen bijdragen van de inwoners. De kerk in Beers staat te koop, de Martinuskerken in Cuijk en Katwijk (met de wijd en zijd bekende Mariagrot) blijven open. De kerkgangers van Sint Agatha maken in het eigen dorp gebruik van de kloosterkerk van de Kruisheren.
De situatie in de Onze Lieve Vrouwe Parochie met Boxmeer, Sambeek en Vortum Mullem is overzichtelijk. De basiliek in Boxmeer blijft open en dat geldt ook voor de Doperkerk in Sambeek. Het dorp Vortum Mullem heeft met eigen middelen de Corneliuskerk aangekocht. Die wordt momenteel verbouwd tot een modern dorpshuis met onder meer een eigen café. In de voormalige kerk wordt ruimte gemaakt voor een kapel. De Pauluskerk in Boxmeer is al enkele jaren terug gesloopt. Inmiddels staat op die plek een appartementencomplex dat onlangs is opgeleverd.

2022
In de Elisabethparochie liggen de kaarten duidelijk. De Graafse Elisabethkerk blijft open, de kerkgebouwen in Escharen, Velp en Gassel sluiten na 2022. Dan wordt volgens parochiebestuurder Hans Alkemade ook direct een besluit genomen wat er met de gebouwen en de locatie gaan gebeuren. "We zijn hierover al volop in gesprek met de dorpsraden. Dat is ook nodig. De kerken zijn beeldbepalend en staan op een a-locatie. Het onderhoud aan die kerken beperkt zich nu tot het wind- en waterdicht houden van de gebouwen. In de aanloop naar 2022 verhuist pastoor Aarden, die nu nog bij de kerk in Velp woont, binnenkort al naar een woning in Grave in de buurt van de kerk."
Om de Elisabeth-parochianen die moeilijk de deur uit kunnen toch de kans te bieden kerkdiensten te kunnen volgen, is het mogelijk om via de parochie kosteloos internetkastjes aan te schaffen. Daarmee kunnen bijvoorbeeld op de iPad de missen in de Graafse kerk worden gevolgd.

Zorgeloze parochie
De meest zorgeloze parochie in het Land van Cuijk wat betreft de kerkgebouwen is ongetwijfeld Parochie De Goede Herder met de deelparochies Haps, Mill, Langenboom, Sint Hubert en Wilbertoord. Op de vraag welke kerken in welke plaatsen wanneer gaan sluiten is parochiebestuurder Wim Prinsen uit Sint Hubert kort en helder: "Hier gaat niets dicht."
Opmerkelijk, omdat in de andere vier Land van Cuijkse parochies wel een of meerdere kerken gaan sluiten of al dicht zijn. "Het kerkbezoek blijft hier op peil", zegt Prinsen. "In Sint Hubert is er zelfs een lichte stijging waarneembaar. Daarbij kunnen we het financieel prima bolwerken. We hebben een tienjarenplan gemaakt, ook wat betreft onderhoud. Daarin is nergens sprake van sluiten van kerken. Anders wordt het als er echt groot onderhoud noodzakelijk is. Dan spreken we fondsen aan."
Waar dat grote verschil met andere parochies vandaan komt, weet Prinsen niet goed. "Wel is het zo dat onze twee pastores zich zoveel mogelijk actief betrekken bij dorpsactiviteiten. Dat maakt de kloof tussen parochianen en kerk minder groot. Ons beleid is om de kerk in het dorp zo lang mogelijk vitaal te houden. Mocht het er ooit van komen dat er een kerk moet sluiten, dan gaan we in het dorp zelf naar vervangende ruimte zoeken. Dat kan bij wijze van spreken in het dorpshuis zijn. Ook dat is beleid."

Appartementen
In de grote Maria Moeder van de Kerk-parochie met eerder veertien kerken wachten Oploo, Westerbeek, Landhorst en Beugen in spanning af wat het lot van hun kerkgebouwen wordt: open blijven of sluiten. Dat wordt begin volgend jaar bekend. In Stevensbeek is de kerk al een tijd terug gesloten en verkocht. Wat gebeurt er met de kerken in Maashees, Vierlingsbeek, Rijkevoort en Ledeacker die aan de eredienst onttrokken zijn? "In Ledeacker en Rijkevoort staan neo-gotische kerken", zegt Rutger Jans van het parochiebestuur. "In die kerken is de speelruimte miniem wat de verkoop ervan lastiger maakt. De kerken in Maashees en Vierlingsbeek zijn veel beter geschikt voor bijvoorbeeld appartementen. We hebben een taxateur opdracht gegeven om de waarde van het kerkgebouw in Vierlingsbeek te bepalen. Daar is ook nog een werkgroep actief om na te gaan wat voor functie het kerkpand in het dorp kan hebben." Maart vorig jaar heeft die werkgroep een plan bij het parochiebestuur op tafel gelegd, waarin wordt aangegeven welke nieuwe functies de kerk in de toekomst zou kunnen krijgen. Het parochiebestuur vindt die plannen onhaalbaar en veegde ze van tafel.