Metamorfose voor het gasthuisarchief Grave

GRAVE | Wie kent ze niet: televisieprogramma's over het opnieuw inrichten van je huis door deskundigen? Je kunt je daarvoor aanmelden en als je wordt geselecteerd, krijg je gratis een geheel vernieuwd interieur. Zoiets overkomt nu ook het archief van het Sint-Catharinagasthuis in Grave. Dit wordt gerestaureerd, geconserveerd en gedigitaliseerd dankzij het conserveringsprogramma 'Metamorfoze'.

Noord-Brabant beschikt met het archief van het Sint-Catharinagasthuis en de Tafel van de Heilige Geest over een van de oudste en best bewaarde archieven op het gebied van de medische en sociale zorg in de provincie. Het gasthuis is in 1291 gesticht door de adellijke heer Jan I van Cuijk, die leefde van circa 1230 tot 1308. Het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) kent het belang van dit eeuwenoude archief. Het bestrijkt de periode 1291-1965. De hoge ouderdom in combinatie met de lange levensduur van het gasthuis is uitzonderlijk. Tot op de dag van vandaag leeft deze instelling voort in Catharinahof in Grave, dat onderdak en verzorging biedt aan kwetsbare groepen uit de samenleving. De inhoud van het archief weerspiegelt het dagelijks leven. De doelgroep die het gasthuis al deze eeuwen verzorgde (daklozen, armen en zieken) behoort tot de minst gedocumenteerde in de Nederlandse samenleving. Dat maakt het archief zo bijzonder. Het archief bevat tevens gegevens over sociale en medische zorg in Grave en het Land van Cuijk. Over de landbouw en veeteelt in het Land van Cuijk heeft het gasthuisarchief eveneens veel gegevens. Het archief beslaat 35 meter, papier en perkament. Aan de ongeveer 2000 charters, oorkonden op perkament, hangen in veel gevallen nog de zegels, die de inhoud bekrachtigen. Als bijzondere stukken kunnen daarnaast de documenten genoemd worden die de directe relatie met het huis van Oranje (heren van Grave) weergeven. Tevens hebben we te maken met zeldzame archiefvormen, zoals perkamentenrollen. Dat het archief van groot belang is voor wetenschappelijk en historisch onderzoek moge blijken uit een dissertatie Ghenge ende gheve uit 2013 van Ron Fierst van Wijnandsbergen, resultaat van een onderzoek naar de financiën van de armenzorg in Grave vanaf de dertiende eeuw tot 1600.

Metamorfoze
Het BHIC heeft dit archief in samenwerking met de Stichting Erfgoed (Maaszicht) Catharinahof voorgedragen voor een grondige opknapbeurt bij het nationale conserveringsprogramma 'Metamorfoze'. Dankzij hun financiering kan het archief materieel goed verzorgd en volledig gedigitaliseerd worden. Het project zal eind 2021 gereed zijn. Dan keert het archief weer terug naar Grave. De scans zijn vanaf dan online te raadplegen via de site van het BHIC.