Minder fijnstof in de lucht door het vuurwerkverbod?

LAND VAN CUIJK | Hoewel er beduidend minder geknald werd in de oudejaarsnacht, ging er toch nog wat siervuurwerk de lucht in. Het aantal vuurwerkgewonden was wel beduidend minder dan andere jaren. Maar had het verbod ook merkbare invloed op de luchtkwaliteit rond de jaarwisseling?

Stichting Burgerwetenschappers Land van Cuijk (BWLvC) meet sinds november 2020 in de gemeente Sint Anthonis en op enkele plaatsen daarbuiten op een twintigtal locaties onder meer de hoeveelheid fijnstof die in de buitenlucht aanwezig is. De metingen van de BWLvC worden vergeleken met de metingen door het RIVM in de Vredepeel.

Verassend resultaat
Dankzij het vuurwerkverbod leek afgelopen nieuwjaarsnacht een uniek moment om de invloed van vuurwerk op de hoeveelheid fijnstof te meten. De natuurlijke omstandigheden van de nacht waren vergelijkbaar met die van vorig jaar. De verwachting was dan ook dat de hoeveelheid fijnstof een stuk lager zou zijn dan tijdens de nieuwjaarsnacht van 2019-2020, maar de resultaten waren verassend. Er was een enorme piek te zien. “De piek was in de gemeente Sint Anthonis dit jaar zelfs iets hoger”, vertelt Ad de Jong, secretaris van de stichting. “Er was enkel een tijdsverschil te zien. De piek was dit jaar iets vroeger.” Hetzelfde werd gemeten door vrijwel elk meetstation van het RIVM. Helaas leverde het meetstation Vredepeel van het RIVM vorig jaar onbruikbare metingen.

Conclusie?
Het is dus niet zo waarschijnlijk dat de oorzaak van deze fijnstofpiek (meer dan 100 microgram per kubieke meter gemiddeld) bij het afgestoken vuurwerk gezocht moet worden, wat wel verwacht was. Echter kan vuurwerk als oorzaak van het ontstaan van fijnstof ook niet volledig weggestreept worden. Niettemin kunnen door het afsteken van vuurwerk veel vervuilende stoffen in de lucht komen, waar bijvoorbeeld mensen met long- en luchtwegproblemen veel last van kunnen hebben.

Toekomstplannen
Stichting BWLvC is nog in de beginfase van haar metingen, waardoor het moeilijk is om nu al conclusies te trekken. Zo meten ze het hele jaar door grote pieken fijnstof, soms verklaarbaar. Dat is dus niet het vuurwerk. Overigens zijn de sensoren van het meetmateriaal niet heel nauwkeurig. De Jong: “De sensoren kunnen een twintig tot dertig procent te hoge waarde geven, maar wij meten soms pieken van 160 microgram per kubieke meter. Een niveau boven 20 microgram per kubieke meter wordt als zorgelijk aangemerkt. Ook zonder deze marge is de hoeveelheid fijnstof dus te hoog. Deze deeltjes hoeven hier niet vandaan te komen, maar komen mee met hoge luchtlagen en dalen wanneer het land afkoelt. Daarom zouden we ook graag in de hoogte gaan meten.” De hogere metingen dan in de Vredepeel kunnen ook te maken hebben met de dichtbezette industrie en het verkeer op de Maas en de Provinciale weg. “Dit blijkt in het weekend al minder te zijn dan doordeweeks. Ik wil daarom ook nog graag kijken naar het gevolg van de mindere verkeersstromen tijdens de lockdown op de hoeveelheid fijnstof.” Ook hoopt BWLvC toestemming te krijgen van de gemeente om stikstof en ammoniak te gaan meten.

Academici 
De stichting bestaat uit academisch geschoolde vrijwilligers. De Jong is zelf natuurkundige. Met meer plannen dan mensen kan BWLvC altijd hulp gebruiken. Zo zouden ze graag iemand vinden voor het opzetten van een eigen databank en netwerkserver. Dat gebeurt nu extern, maar de stichting zou graag volledig onafhankelijk zijn. “Wij willen enkel metingen verrichten en deze openbaar maken. Mensen kunnen dan zelf hun conclusies trekken”, aldus De Jong.

Voor meer informatie ga naar www.bwlvc.eu. Een actueel overzicht van de fijnstofmetingen in de gemeente Sint Anthonis kan hier gevonden worden.