Bert Gerrits van de Ende, de gedreven dirigent van het seniorenorkest

Normaal gesproken zou Bert Gerrits van de Ende, de dirigent van het seniorenorkest, niet zomaar tijd hebben voor een interview maar in deze coronatijd ligt dat anders.

Door Ans Stoub

Achter de muziek aan
De geboren Cuijkenaar kreeg de muziek niet van huis uit mee maar hij is letterlijk vanuit de Smidsstraat achter de muziek aan door heel Cuijk mee gelopen. Gerrits van de Ende: ”Als ik dan weer thuis was deed ik de muziek na met mijn mond en armbewegingen.”

“Op mijn elfde kreeg ik last van een neurologische aandoening waardoor ik bijna twee jaar ziek was en me niet in mocht spannen. Ook daarna mocht ik mijn hersens niet teveel belasten met een opleiding en moest ik gaan werken. Ik mocht van mijn vader zelf zeggen waar en ben toen op mijn veertiende bij Homburg begonnen”, vertelt Gerrits van de Ende.

Qua muziekloopbaan speelde hij trompet en werd als zeventienjarige al muzikaal leider van het carnavalsorkest bij de Nölers. Dat heeft hij 20 jaar gedaan. Gerrits van de Ende: “Op bezoek bij de vereniging in Nijmegen kregen we als Nölers het idee om zelf ook elk jaar een eigen carnavalslied te maken. Ze vroegen mij om de melodie te maken en Arnold de Kok schreef de tekst. Dat lied werd dan als verrassing gepresenteerd op de zittingsavonden. Dat heb ik tien jaar met veel plezier gedaan.”

Serieuze opleiding
Tussendoor moest hij op zijn 18e in dienst waar hij van de majoor mocht voorspelen voor een plek in de Koninklijke Militaire Kapel in den Haag. Daar werd hij ook bij ingelijfd wat in die tijd gelijkstond aan toelating tot het conservatorium.

Weer terug in het burgerleven trouwde hij Adele en haalde tijdens het werken in diverse slagerijen alsnog in de avonduren zijn Mulo B, slagerijvakdiploma en ondernemersdiploma waardoor hij klaar was om een eigen zaak te beginnen. Gerrits van de Ende: “ Ik kocht in 1979 mijn eerste eigen zaak in Helmond omdat er in Cuijk niks was toen. Maar na een jaar belde Tonnie Martens uit Cuijk of ik zijn zaak over wilde nemen. Dat deden we graag, gelukkig waren we ook nog niet verhuisd naar Helmond. Het begin van die eigen zaak in 1979 betekende ook het einde van mijn tijd als bandleider bij de Nölers. Ik had geen tijd meer voor mijn muzikale bezigheden. Op een gegeven moment had ik zelfs twee zaken, ook een in Molenhoek en acht man personeel. Maar ik volgde wél tegelijkertijd vanaf 1994 een 4-jarige opleiding voor dirigent in Hilversum. Zat ik als 52-jarige met een heel stel jonge jongens in de klas die allemaal al een conservatorium opleiding uitvoerend muzikant gevolgd hadden. Die basis moest ik ook eerst nog doorlopen, daar koos ik als instrument niet de trompet voor maar de bariton, ofwel tenorsaxhoorn.“

Dirigentenleven
Gerrits van de Ende vertelt verder: “Ik verkocht de slagerijen in 1999 en toen begon mijn leven als dirigent. Ik heb vele orkesten en koren gedirigeerd onder andere in Driel, Haps, Velp bij Grave en Nistelrode. In Driel was het een harmonie van 45 man, in Nistelrode een gemengd koor en een jongerenkoor. Ik herinner me een kerstavond dat ik in Nistelrode een uitvoering had en door de sneeuw maar net op tijd in Cuijk was voor het nachtconcert met het koor.”

Een schaduwkant in die tijd was de leukemie van Adele die na 14 maanden daar tegen vechten in 2002 overleed. In haar zus Francien heeft hij vanaf 2004 toch weer een fijne partner gevonden.

Dat hij muzikaal gewaardeerd wordt bleek in 2006 tijdens het dirigeren van het jaarlijkse novemberconcert met het seniorenorkest in de Cuijkse Schouwburg. Ter ere van zijn 50-jaar muzikant zijn kreeg hij voor een volle zaal een lintje opgespeld als Lid van de Orde van Oranje Nassau. Naast het dirigeren zat Gerrits van de Ende ook twaalf jaar in het bestuur van de Cuijkse Schouwburg en was hij zes jaar voorzitter van fanfare Cecilia.

Gerrits van de Ende: “Ik was ook de eerste dirigent van het 4-daagse orkest en heb dat negen jaar gedaan. Een van mijn hoogtepunten is de uitvoering van het eerste lustrumconcert van het 4-daagse orkest met een honderdkoppig koor op de pontons over de Maas!”

65 jaar muzikant!
Gerrits van de Ende is in Oktober 65 jaar muzikant en alweer 25 jaar dirigent van het seniorenorkest en het vrouwenkoor van de St. Martinus Kerk, de Uitkomst. Helaas ligt dat allemaal stil nu. “Ik heb mijn trompet na 12 jaar weer eens uit de kist gehaald. Het enige muzikale wat ik buiten de deur in coronatijd heb kunnen doen is tijdens de dodenherdenking middenin mijn buurt de Last Post op mijn trompet ten gehore brengen,” verzucht de dirigent en ziet net als iedereen uit naar betere tijden…