‘Wie doet moeilijk over tientallen centimeters hogere waterstand?’

Met meer dan 3.000 kubieke meter per seconde kwam het water via de Maas ons land binnen. Iemand van Rijkswaterstaat op de sluis in Sambeek, moet toen toch geroepen hebben: ‘Zullen we de sluizen maar eens open gaan zetten.’? ‘Verrek, die dingen zitten wel vast’, is de eerste nogal laconieke reactie. Maar het zweet breekt hen uit als ze na sjorren en trekken geen beweging krijgen in de schotten.

Hoe is dat daar toen verder gegaan? Hoeveel boetes hebben we in dit land al niet bedacht voor het niet regelmatig controleren van allerlei spul: een brandhaspel in een elk willekeurig bedrijfje, de verwarmingsketel, een brandblussertje? Is er ook een boete voor de persoon wiens levenswerk het is om de sluizen van Sambeek te controleren? Toch handig als die dingen werken als je ze nodig hebt.

Het gegraaf om de Maas van hier tot aan Maastricht een beetje (helemaal lukt nooit) in bedwang te houden, kost miljarden. Dat mag, we leven in een stinkend rijk land en al dat dweilen om de paar jaar moet maar eens afgelopen zijn. Die plannen zijn ingenieus. Minstens zo ingenieus is het systeem van sluizen en stuwen, al sinds mensenheugenis. Is er weinig water, dan zetten ze de sluizen en stuwen dicht en blijft de Maas vrolijk kabbelen en kunnen de schippers hun vrachten vervoeren. Is er te veel water, dan zetten we die dingen open en kan het water richting zee, zo vlot als water gaan kan.

Helaas, het verrekte ding zat klem. Bloedstollend spannend is het geweest. Het was een kwestie van centimeters, bij particulieren en bij bedrijven. Bij mengvoederbedrijf Havens in Maashees ging het erom of technische installaties van miljoenen naar de gallemiezen zouden gaan of op zijn minst de productie voor weken stil zou komen liggen. Ze hebben het gered. Maar veel particulieren net niet.
Omdat ze de stuw niet losgewrikt kregen, kwam het water ten zuiden van Sambeek “tientallen centimeters” hoger staan. Aldus een officiële mededeling van Rijkswaterstaat. Maar, voegt de betrokken deskundige er geruststellend aan toe, het water kon toch goed doorstromen. Nogal wiedes, uiteindelijk stroomt het water altijd door.

Wil iemand eens gaan bekijken hoeveel ellende er is ontstaan door die “tientallen centimeters”? En wat doen we met de verantwoordelijken? De hoeveelheid water van één seconde Maas-op-oorlogssterkte in hun kelder en tuin kiepen?

Koos