'Soms moet je als raadslid gewoon zeggen wat je vindt'

BOXMEER | Het naderende afscheid uit de Boxmeerse politiek doet Maarten Wiggers de Vries 'toch wel meer' dan hij vooraf dacht. Op 25 februari draagt hij de voorzittershamer van de PK-fractie formeel over aan Han Welbers. "Ik heb dit werk altijd met heel veel plezier gedaan en wens Boxmeer alle goeds toe voor de toekomst."

Door Martijn Schwillens

Met Maarten Wiggers de Vries vertrekt zonder twijfel het meest kleurrijke raadslid van de 21 raadsleden. De Boxmerenaar nam zelden een blad voor de mond en voerde sinds 2007 verbaal de oppositie aan. Hij merkte dat het afgeven van zijn ontslagbrief aan burgemeester Karel van Soest 'hem iets deed'. "Ik vertrek met pijn in het hart", onderstreept hij. "Maar ik heb te weinig tijd over om het goed te doen en dan moet je zo eerlijk zijn om plek vrij te maken voor iemand anders. Ik probeer al anderhalf jaar mijn dagelijkse werk goed te combineren met het fractievoorzitterschap. Sinds mijn werkzaamheden bij Ziekenhuis Bernhoven zijn verdubbeld, heb ik steeds minder tijd. Overleg met specialisten vindt bovendien vaak pas na zes uur 's avonds plaats. Steeds vaker moest ik commissievergaderingen afzeggen. Op een gegeven moment moet je dan keuzes maken. De primaire baan gaat dan voor, want raadslid is toch een bijbaan." Hij lacht op de voor hem kenmerkende manier. "Maar wel een hele belangrijke bijbaan."
De Progressieve Kombinatie, beter gezegd PK, werd in 2002 opgericht als samenwerking van de PvdA, GroenLinks en D66. "Toenmalig fractievoorzitter Frans Verstraelen vroeg mij eind 2004 als burgerraadslid. Halverwege 2007 heeft hij de ene zetel die PK toen in de raad had overgedragen aan mij."
Wiggers de Vries is dus alweer negen jaar fractievoorzitter van PK, maar uitgesproken lid van één van de drie partijen waaruit PK is voortgevloeid is hij naar eigen zeggen niet (meer). "Van oudsher was ik meer een PSP-aanhanger, maar later ben ik lid geweest van de PvdA. Nu niet meer, want mijn partij is het allang niet meer. Tegenwoordig ben ik nog maar lid van één partij en dat is PK."

Toezichthouder
Zijn rol als raadslid vergelijkt hij met die van 'toezichthouder'. "Op alles wat het college doet. Kritisch volgen en bevragen. Neem Hansa, Zoo Parc Overloon of het Catharinaklooster. Ik heb altijd gemeend dat het allemaal wel wat transparanter kon en kan in Boxmeer. Als raadslid zit je er voor de burgers en de gemeenschap. Wethouders ook. De Wet Openbaarheid Bestuur (WOB) is er vrij duidelijk over: alles hoort openbaar, tenzij het persoonlijke of zakelijke belangen schaadt. Ik vind dat de gemeente Boxmeer daarin te vaak tekort schiet. Daarin staat PK echter niet meer alleen. De samenwerking in de raad is tegenwoordig uitstekend. Oppositie- en coalitiepartijen zijn naar elkaar toegegroeid en treden steeds vaker in gezamenlijkheid als toezichthoudend orgaan op. Ook Frans van der Zande (LOF) en Twan Stiphout (CDA) stellen tegenwoordig lastige vragen aan het college. Ik merk helaas te vaak dat het college dat vervelend vindt, maar hoe beter de discussie, hoe beter vaak het besluit." Hij benadrukt: "Als je als collegelid naar eer en geweten hebt gehandeld, dan hoef je niet gespannen te reageren als een raadslid kritische vragen stelt."

Wethouder
"Of ik een lastig man ben?" Hij laat de vraag even op zich inwerken. "Voor sommigen wel. Maar als je het raadsbreed vraagt, dan verwacht ik dan de meesten zullen zeggen dat ze mij een goed raadslid vinden. Wellicht soms iets te scherp qua toon, maar dat zal wel het Noord-Hollandse bloed zijn. Ik heb het hart op de tong. Naar mijn idee heb ik de discussie altijd op gepaste wijze gevoerd, met het belang van de gemeente Boxmeer en later het Land van Cuijk in mijn achterhoofd."
Boze tongen beweren dat de wijze waarop Wiggers de Vries in de vorige raadsperiode de confrontatie zocht met het college PK zitting in de coalitie heeft gekost - ondanks winst bij de raadsverkiezingen in 2014. "Volgens mij lag het er vooral aan dat de coalitie (CDA, LOF en VDB/LO) in de huidige samenstelling verder wilde. Achteraf zullen zij moeten beamen dat het niet zo'n goede keuze is geweest, want het rammelt onderling nogal." Maar, zo voegt hij toe: "Als PK deel had mogen uitmaken van de coalitie, dan waren wij met een andere kandidaat-wethouder gekomen, want die ambitie had ik twee jaar geleden zelf niet. En je moet je natuurlijk ook afvragen of PK drie raadszetels zou hebben gehad als wij als partij niet kritische vragen hadden durven stellen. Dat is volgens mij ook de reden dat ik vorige week maandag bij de Metworstrennen veel reacties kreeg van: 'We snappen het, maar vinden het erg jammer'."
In de gemeenteraad kwam het de afgelopen jaren meermaals tot verbale confrontaties tussen Wiggers de Vries en burgemeester Karel van Soest en wethouder Willy Hendriks (LOF). "Maar de afgelopen tien jaar heb ik uitstekend met hen samengewerkt, hoor. Soms zegt Willy wel eens dingen die achteraf niet zo slim zijn, zoals over de Maartenshof in Cuijk, maar de relatie is prima. Bovendien is Willy in mijn ogen een uitstekende wethouder."

Eigenheid en opvolging
Onder Maarten Wiggers de Vries groeide PK in zeven jaar tijd van één naar drie raadszetels. Hij erkent dat als lid van coalitie 'aan de voorkant meer rekening met je gehouden wordt', maar dat wil volgens de in Koog aan de Zaan geboren politicus niet zeggen dat PK daarom weinig heeft kunnen bewerkstelligen. "Vragen van de PK werden vaak als eerste beantwoord en onze inbreng heeft meermaals geleid tot wijziging van voorstellen", legt hij uit. "Neem recent Het Schaartven of de samenwerking in het Land van Cuijk. Daarin hebben wij een goede rol vervuld/bekleed en qua herindeling riepen wij jaren geleden al dat één Land van Cuijk de toekomst heeft. Soms moet je als raadslid gewoon zeggen wat je vindt, ook als het op dat moment strategisch gezien minder handig is. Je zit in de gemeenteraad als vertegenwoordiger van de burger. Dat is echt je belangrijkste rol in de raad. Toen ik net in de raad zat, zei iemand tegen mij: 'Nu ben je één van de 21.' Waarop ik antwoordde: 'Ik dacht juist dat ik hier zat als volksvertegenwoordiger.' Dát is democratie. Zoals ik ben, is voor velen de reden geweest om op mij te stemmen. Zoals er ook velen zijn die nooit op mij zullen stemmen."
Wiggers de Vries is overtuigd dat hij PK bij Han Welbers (fractievoorzitter), Antoinette van Esch-Roenhorst en Sjoerd van Lierop in goede handen achterlaat. "Als zij willen dat ik op de achtergrond nog iets blijf doen, dan doe ik dat met veel plezier. Maar de nieuwe fractie moet haar eigen koers kunnen bepalen en geen last hebben van iemand die geen raadslid meer is. Ik was erg direct als fractievoorzitter. Han zal het op zijn eigen manier inkleuren. Iedereen heeft zijn eigen stijl. En aan Sjoerd gaat PK een goed raadslid hebben. Die weet waar hij over praat. In die zin maak ik me geen zorgen over de toekomst van PK."

Land van Cuijk
De samenwerking in het Land van Cuijk is iets dat Wiggers de Vries nauw aan het hart gaat. Zo heeft hij zitting in het Regieteam gehad en riep hij jaren geleden al dat één fusiegemeente de toekomst heeft. "Want het Land van Cuijk gaat hoe dan ook gebeuren. De enige vraag is wanneer. De grootste uitdaging voor het college en de raad in Boxmeer is zich een rol aan te meten dat ook die andere vier gemeenten het zien zitten. Als je de commentaren van de andere vier gemeenten richting Boxmeer ziet, kun je net doen of zij het alle vier mis hebben, maar je kunt er ook iets van leren en het anders aanpakken. Het Land van Cuijk is gebaat bij een Boxmeerse rol die het mogelijk maakt om zo snel als mogelijk in gezamenlijkheid verder te gaan. Dat betekent voor het college van B en W dus dat zij meer bescheidenheid moet betrachten. Juist omdat ook Boxmeer erbij gebaat is dat het Land van Cuijk slaagt."

Jos de Graaf
Wiggers de Vries maakte zijn afscheid bekend in dezelfde week dat de rechtszaak tegen oud-wethouder Jos de Graaf diende. Diens opstappen is, samen met Hansa, één van de zaken die hem de afgelopen negen jaar als raadslid het beste zijn bijgebleven. De conclusie van De Graaf, dat de gemeenteraad 'hem als een baksteen heeft laten vallen' (zie elders in deze uitgave), deelt hij echter niet. "Als gemeenteraad hebben we daarin helaas niet onze officiële controletaak kunnen oppakken en uitvoeren. Jos had zijn ontslag al ingediend toen wij op die bewuste zondagavond werden bijgepraat. Hij heeft elf jaar lang als wethouder alleen in het belang van de gemeente Boxmeer geopereerd. Heeft hij iets gedaan wat hij niet had mogen doen? Hij had het moeten melden maar we hebben daar als raad nooit een oordeel over kunnen vellen. Formeel had de raad zijn ontslag moeten beoordelen, maar dat kon niet omdat zijn ontslagbrief er al lag. Dat is de raad dus niet te verwijten."
Eén ding wil hij nog kwijt 'over deze trieste zaak'. "Als Jos' grootste misdaad is - zoals hij zelf zegt - dat hij de gift niet heeft gemeld, dan durf ik wel te stellen dat alle collegeleden zich daar schuldig aan hebben gemaakt. In beantwoording van schriftelijke vragen werd immers gesteld dat tussen 2010 en 2013 geen geschenken zouden zijn aangenomen. Maar dat is niet waar! Toen ik die vraag in 2014 stelde, werd daar heel negatief op gereageerd, maar het blijkt een zeer legitieme vraag te zijn geweest."

Hansa
Het sinds 2008 ingezette 'circus' rond Hansa noemt hij zelfs een 'absoluut dieptepunt'. "De gemeente Boxmeer roept het soms over zichzelf af dat er lastige vragen gesteld worden door journalisten en raadsleden. Veel zaken die gewoon in de openbaarheid besproken kunnen worden, worden niet openbaar gemaakt. Een raadsonderzoek naar de gang van zaken rondom Hansa is op zijn plaats. Het is toch schandalig dat een curator in een paar weken tijd dingen boven water krijgt waar wij geen weet van hadden. Hoe is het mogelijk dat die informatie er niet was? Ik vind dat de onderste steen boven moet en daarin sta ik niet alleen. Er zijn teveel dingen gebeurd waar nog altijd teveel onduidelijkheid over is."
Hij verwijst naar buurgemeente Cuijk. "Daar is een kostenoverschrijding bij de nieuwbouw van een school en bij de raadsvergadering daarover wordt meteen een raadsonderzoek ingesteld. Dat is toch ook heel normaal?" Tot slot: "Als je vindt dat mensen niet mogen weten dat er iets verkeerd is gegaan, dan moet je niet de politiek in gaan."

Maarten Wiggers de Vries (Koog aan de Zaan, 25 juni 1967) was sinds 2005 actief in de Boxmeerse politiek. Eerst als burgerraadslid en sinds 2007 als raadslid en fractievoorzitter van Progressieve Kombinatie (PK). Wiggers de Vries groeide op in het dorpje Noordscheschut in Drenthe en studeerde zowel Jeugdwelzijnswerk in Groningen als Sociale Bedrijfswetenschappen in Nijmegen. Nadat hij eerder werkzaam was bij de GGZ en Gehandicaptenzorg is hij sinds 2012 werkzaam als Manager Bedrijfsvoering in Ziekenhuis Bernhoven in Uden. Wiggers de Vries - al 23 jaar woonachtig in Boxmeer - is getrouwd en heeft drie zoons.