'Weinig mensen weten van de evacuaties in Noord-Limburg in 1944'

OTTERSUM | Het tragische verhaal van de honderden bewoners die in de nadagen van de Tweede Wereldoorlog zijn geëvacueerd in de Kop van Noord-Limburg is verwerkt in het muziektheaterstuk 'Lèvesloop ...en trug', dat dit najaar meermaals wordt opgevoerd bij Roepaen. "Dit theaterstuk gaat over de gedwongen evacuatietochten in 1944. Een verhaal dat maar weinig mensen kennen", aldus regisseuse Bia Sarton.

Door Martijn Schwillens

Sarton en stichtingsvoorzitter Fred Hoskens hebben er al het nodige voorwerk opzitten. Behalve het verzamelen van documentatie sprak het tweetal de afgelopen maanden met zo'n twaalf Limburgers die in de Tweede Wereldoorlog zijn geëvacueerd voordat Gennep, Mook en omgeving werden omsingeld door de geallieerden. "Het gekke is dat iedereen die we spraken het had over mededogen van de Duitsers. Wij zijn vervolgens op zoek gegaan naar de échte redenen dat de mensen zijn geëvacueerd. Mededogen speelde een rol, maar de soldaten hadden ook honger. Nadat iedereen weg was, zijn werkelijk alle huizen geplunderd door de Duitsers. Daarnaast bevonden zich onder de bewoners zowel NSB'ers als spionnen. De Duitsers vonden het prettig dat niemand hen meer in de weg liep toen de slag om Gennep begon", vertelt Sarton.
Aanleiding voor het het toneelstuk Lèvesloop ...en trug' is het dagboek van Mimi Janssen, die samen met haar drie zussen negen maanden lang heeft rondgezworven nadat zij werd 'afgesloten' van haar verloofde en familie toen zij op familiebezoek was in Middelaar en juist het andere deel van dat dorp en Mook werden bevrijd door de geallieerden. "Zij heeft van al die maanden een dagboek bijgehouden. Vervolgens zijn wij dieper in het verhaal gedoken en hebben vervolgens dit toneelstuk geschreven. Angst, wanhoop, moed en doorzettingsvermogen komen aan bod. Met Lèvesloop willen we op theatrale wijze mensen informeren over de evacuatietochten in 1944, want bijna niemand heeft er weet van. Het verhaal wordt verteld aan de hand van de vier zussen, die terugkijken op die tijd."
Het toneelstuk wordt tussen dinsdag 15 en zaterdag 26 oktober tien keer opgevoerd bij Roepaen in Ottersum. "In het stuk wordt écht toegewerkt naar 'eindelijk vrijheid'. Het maakt ook deel uit van alle Limburgse festiviteiten rond 75 jaar vrijheid in Nederland en Limburg", zegt Hoskens. "Maar er is ook een onderliggende boodschap. Want er zijn 68 miljoen vluchtelingen op de aarde. Wij kijken er in Nederland met argusogen naar. In tijd van oorlog en ellende is solidariteit vaak groter dan in tijd van welvaart."

Drie activiteiten
Het toneelstuk 'Lèvesloop …en trug' maakt deel uit van een project dat bewoners meer inzicht moet geven in de evacuatietochten in Noord-Limburg in 1944. De interviews die Hoskens en Sarton van de organiserende stichting Tijd(s)lijn hebben gehouden om tot het toneelspel te komen, hebben nog geleid tot twee andere activiteiten. "We gaan ook een dag voor kinderen in de groepen 7-8 houden, met een multimediapresentatie en een wijkboek waarin duidelijk straat beschreven waar en wat er in 1944 gebeurde in de Kop van Noord-Limburg. Mede om het verhaal over te dragen aan volgende generaties", vertelt Sarton. Hoskens vult aan: "Op 18 september zal een ontmoetingsdag plaatsvinden voor ex-geëvacueerden en hun nabestaanden. Zo'n 75 mensen hebben al hun aanwezigheid toegezegd."
Meer informatie: www.levesloop.nl