Stadse boomgaarden Grave in slechte staat

GRAVE | In de stad Grave zijn twee historische boomgaarden. Er staan fruitbomen van honderd jaar oud. Oude appel- en perenrassen, iedereen kan ze plukken. De bomen op het Visioterrein zijn in 1888 door kloosterlingen van het Elisabeth Rustoord geplant. De boomgaard was onderdeel van een fraai aangelegde tuin. De bomen op Bastion Bekaf zijn geplant door de 'Franse Paters' (paters kochten het bastion na de ontmanteling van de vestingwerken; red.). Het fruit was voor eigen levensonderhoud. Dat was het verleden.

Door: Annelies Graafsma

De boomgaarden verkeren nu in een slechte staat van onderhoud. Als er niets gebeurt zijn ze ten dode opgeschreven. De vraag is hoe deze boomgaarden voor de toekomst behouden kunnen blijven. Initiatiefnemers Leni Koot en Veronica Peil stellen voor er een groenmonument van te maken. Peil: 'Fruitbomen zijn niet-beschermde boomsoorten. In deze boomgaarden staan zeer oude rassen die heel bijzonder zijn. Het Elisabeth Rustoord heeft destijds een park ingericht, waar de boomgaard een onderdeel van is. Op de lijst van waardevolle bomen van Grave (gemeentelijke groenbeleid; red.) staan voor het Visioterrein slechts zes bomen. De fruitbomen horen hier niet bij. Dat betekent dat de bomen, als we de boomgaard niet beschermen, zomaar gekapt kunnen worden. Wij willen de bescherming vastleggen". Koot: 'Eerder heb ik in de gemeenteraad ingesproken over het historisch belang van de boomgaarden. Vooral de diversiteit van de appelsoorten is belangrijk. We kunnen er nieuwe bomen poten. De oude rassen zijn nog te krijgen. We moeten het gaan beschouwen als erfgoed'.
De Graafse wethouder Van Dieperbeek: "Erfgoed wint de laatste jaren aan maatschappelijke belangstelling. Zeker ook in Grave. Erfgoed moet breed opgevat worden; het geldt niet alleen voor monumentale bebouwing. Ook bijzondere bodemvondsten, kunstvoorwerpen, documenten, collecties, landschapselementen, etc. kunnen 'erfgoed' zijn. Dat geldt ook voor boomgaarden'.
Veronica Peil: 'In de vestingstad Zutphen is in 2012 een stichting "Stadsboomgaard Zutphen" opgericht. De boomgaard is opgeknapt met oude fruitrassen. Het is nu een gemeentelijk groenmonument met een beschermde status. Ook wij denken aan een stichting. Vrijwilligers zullen de boomgaarden dan gaan onderhouden. We gaan met de gemeente Grave, de Wijkraad Binnenstad en het Graafs Museum in gesprek. Ondersteuning van burgers en gemeente hebben we nodig".
De inzet van burgers is belangrijk, zegt wethouder Van Dieperbeek. "In algemene zin hecht de gemeente veel waarde aan 'participerende burgers'. Verzoeken om ondersteuning - materieel of immaterieel - zullen in beginsel positief benaderd worden". De wethouder benadrukt verder in zijn schriftelijke reactie dat wat betreft onderhoud van de boomgaarden op Bekaf en het voormalige Visio- hij nog geen antwoord kan geven. "Deze twee gebieden zijn onderdeel van de vestingvisie door Bureau West 8 vorm te geven. Als het college en de gemeenteraad deze visie hebben vastgesteld kan op de boomgaarden worden ingegaan.