‘Erkenning voor KNIL’ers zorgt voor rust bij nabestaanden’

CUIJK | Als één van de eerste gemeenten in het land, heeft Cuijk ervoor gekozen om de graven van Molukse KNIL’ers en echtgenoten een monumentale status te geven. Dit betekent dat de gemeente de grafrechten en het groot onderhoud voor haar rekening neemt. “Ik ben trots dat we dit voor onze vaders en opa’s voor elkaar hebben gekregen”, zegt Vincent Mastail.

Door Martijn Schwillens

Mastail, zelf een tweede generatie Molukker van de Kei Eilanden die op 6-jarige leeftijd vanuit woonoord Donzel (bij Nistelrode) kwam wonen in Katwijk, zat in de Grafrechtcommissie die het eerherstel voor elkaar heeft gekregen. Het gaat om zo’n veertig graven in Cuijk en omliggende kernen. “Veel mensen snappen de pijn van de eerste generatie niet. Dat komt omdat die mensen vooral bezig waren met leven. Zorgen voor hun gezin. Ze waren vaak ook niet mondig genoeg. Maar de pijn was er. En die zat diep. De eerste generatie Molukkers kwam van boord, werd gestript van hun militaire strepen, ontdaan van hun pensioen en eigenlijk van hun bestaan. Ze werden in één klap tweederangs burgers terwijl ze aan de zijde van Nederland hadden meegevochten”, verduidelijkt Mastail, kort nadat hij op de begraafplaats in Katwijk het graf van zijn opa Adrianus Ohoilulin van nieuwe kaarsjes heeft voorzien. “Ik ben hem komen vertellen dat hij niet meer onrustig hoeft te draaien in zijn graf. Dat er eindelijk erkenning is voor het leed dat hij en al zijn generatiegenoten hebben gekend en waarmee ook Molukkers van de tweede en derde generatie zijn besmet. Dit maakt trots. Op de Molukken, in ons dorpje Lairkamor, zullen de families en ons pap en mam, die daar begraven liggen, ook trots zijn op wat hier in Nederland is bereikt.”

‘Veel KNIL’ers werden in één klap tweederangs burgers terwijl ze aan de zijde van Nederland hadden meegevochten’

Mastail vult aan: “Ik ben ook heel blij dat de Cuijkse gemeenschap en burgemeester Wim Hillenaar positief tegenover onze aanvraag stonden. Zonder de steun en handelwijze van advocaat Mr. Van Elk de Freese hadden we het niet zo snel voor elkaar gekregen. Hij verdient alle lof.”

‘Erkenning raakt ons in ‘t hart’
Dat de eerste generatie Cuijkse Molukkers inmiddels begraven is, doet volgens Mastail niets af aan de erkenning. “In Cuijk hebben we nog een aantal weduwen en veel kinderen en kleinkinderen leven nog. Deze erkenning raakt ons hier”, zegt Mastail, terwijl hij zijn hand op z’n hart legt. “Mensen herkennen het mogelijk nog van hun eigen opa of vader: over de oorlog werd nooit gepraat, maar de pijn was zichtbaar. Het gebrek aan erkenning maakte die pijn nog erger.” Maar de erkenning zorgt ook voor rust ‘bij vierde en vijfde generatie Molukkers’. “Bij iedereen komt naar verloop van tijd de vraag voor te liggen: wie betaalt de grafrechten?”
Tiel, Cuijk, Gennep en...? “In het Land van Cuijk zijn nog meer Molukse graven die voor deze erkenning in aanmerking komen. Hopelijk pakt de nieuwe gemeente het op, maar de monumentale status voor de graven in Cuijk is alvast een hele mooie eerste stap.”