Henny Lenkens, schrijver van de biografie over Toon van Els, alias Tôntje d’n Dwerg. (Foto: Eigen foto)

Biografie over Oploose cultfiguur Toon van Els in aantocht

di 3 mei 2022, 14:30 Kunst en cultuur

OPLOO | Nadat hij eerder een biografie over de oorlogsheld Piet Vloet schreef, komt schrijver Henny Lenkens nu met een boek over een andere bekende Oploonaar: Toon van Els ofwel Tôntje d’n Dwerg.

De presentatie van het boek wordt gecombineerd met de heropvoeringen van het Openluchtspel Tôntje d’n Dwerg, die tussen 20 en 26 mei plaatsvinden bij de watermolen in Oploo.

Nieuwe feiten
De biografie vertelt het verhaal over het meer dan bewogen leven van Toon van Els (1865-1922). Over zijn redelijk ongedwongen jeugdjaren als jonge scheper in Oploo, de bedreiging van zijn beroep door de ontginningen van de Peel en daardoor logische teloorgang van de schapenhouderij, een uit de hand gelopen familievete, zijn kansloze zoektocht naar werk die een naadloos vervolg kregen in omzwervingen door de Peel tot zijn droeve einde in Weert. Bij de uitwerking heeft Henny Lenkens de documenten en interviews teruggelezen die hij in de jaren 1986-1992 verzamelde voor het Openluchtspel Toon d’n Dwerg. Hij maakte dankbaar gebruik van artikelen die de overleden schrijvers Piet Builtjes, Willem Christiaans en Sjang Hoeijmakers aan Van Els hebben gewijd. Bezoeken van de schrijver aan inmiddels gedigitaliseerde archieven brachten interessante nieuwe feiten aan het licht, evenals een door Cor Verberk ontdekt rapport over een spectaculaire arrestatie van Tôntje.

Cultvorming
Lenkens heeft de biografie uitgebreid met een extra hoofdstuk, waarin hij schetst hoe de verguisde herder-zwerver de afgelopen 40 jaar is verworden tot een heuse cultfiguur. Met onder meer aandacht voor het Openluchtspel Toon d’n Dwerg, de bekende meezinger van OEF, de totstandkoming van het bronzen kunstwerk en de Tôntjesdag. Interessant aspect: Ruud Verstraten uit Nijnsel koos de ‘persoonlijkheidscultus’ van Tôntje als studieobject en studeerde in 2015 af op de Universiteit van Amsterdam.

Verkoopmomenten
De biografie (92 pagina’s) is rijkelijk geïllustreerd met foto’s en documenten. De omslag is van de hand van tekenares Roos van Riet, de opmaak is van Rick van Tienen. Van het boek is een beperkte oplage gedrukt. De prijs bedraagt 14,00 euro. Lenkens zal na elk van de vijf voorstellingen van het Openluchtspel Toon d’n Dwerg het boek aanbieden in de consumptietent achter de tribune. Dit is op 20, 21, 22, 25 en 26 mei. De biografie is ook te koop tijdens de eerstvolgende openstelling van de Heemschuur van de heemkring Oploo (naast de watermolen) op tweede pinksterdag, maandag 6 juni van 13.30 tot 16.30 uur.