‘Een grotere vitaminepil dan Chaja kun je niet krijgen’

Marleen van den Berg werd in 2002 geconfronteerd met borstkanker. Ze deed mee aan een manifestatie van Kanker in Beeld en raakte enthousiast over de manier van verwerking van deze ernstige ziekte door middel van creatieve expressie. Toen ze zelf was hersteld, startte ze op 14 februari 2007 samen met Marlies van der Wouw en Petra Hemelaar in haar woonplaats Oss als tak van Kanker in Beeld met Stichting Chaja. Nu bijna 15 jaar later is de stichting niet meer weg te denken uit Oss en omgeving.

Vanaf de start organiseert stichting Chaja -het Hebreeuwse woord Chaj staat voor ‘leven’- veel uiteenlopende activiteiten voor (ex-)kankerpatiënten en hun naasten, gegeven door professionals. Het gaat om laagdrempelig creatieve verwerkingsprojecten op locaties die niet geassocieerd worden met de ziekte. Deze projecten leveren volgens Chaja een bijdrage aan het vergroten van de kwaliteit van leven. José van de Leur uit Nuland is al jaren betrokken bij Chaja. “Ik heb kanker met uitzaaiingen en krijg palliatieve zorg. Ik overleef de ziekte al heel lang en ben nog steeds heel blij met mijn leven. Chaja bezorgt me een hoop mooie momenten.”
Er is sinds de oprichting veel gebeurd bij Chaja. “Het staat als zelfstandige stichting en als poot van Kanker in Beeld zo stevig dat het echt een gevestigde naam in het Osse is. Chaja kan zoveel betekenen voor mensen die met kanker in aanraking zijn gekomen en/of familieleden. Je hoofd zit vaak vol met zorgen, angst en onrust, maar door creatief bezig te zijn vergeet je even de ziekte. Een grotere vitaminepil kun je niet krijgen.”

Zingen en theater
Waar de Nulandse actief aan meedoet, is het improvisatietheater ‘Spelen voor je Leven’. “Deze vorm van theater spreekt me erg aan. We spelen met onze fantasie, spelen met beweging, spelen met de clown in onszelf. Even kruipen in de rol van een ander en vooral plezier maken. Alles loslaten en voelen hoeveel vrijheid en ruimte je dit geeft en waarbij je je gevoelens mag uiten in een veilige omgeving. Je mag verdrietig zijn, maar je speelt dat letterlijk weg in een aantal uur. Er zijn soms ook samenwerkingsverbanden, zoals vorig jaar bij Landerij VanTosse waar de Chaja’s ontmoetingstafel is gerealiseerd. De burgemeester kwam naar de onthulling en wij mochten met alle spelers er een spel van maken. We werden in het diepe gegooid, maar het samenspel van zingen en spelen was fantastisch.”

Open Atelier
Sinds eind vorig jaar is Chaja bezig met het opzetten van een Open Atelier. Wekelijks kunnen geïnteresseerden bij Curans aan de Raadhuislaan 4 in Oss vrij binnenlopen. Of je wil schilderen, boetseren, tekenen of beeldhouwen: alles is mogelijk. Het is niet belangrijk of je ervaring hebt. Er zijn professionele beeldend therapeuten aanwezig voor de begeleiding. “Het mooie van het Open Atelier is dat het niet uitmaakt wat je maakt of waar je zin in hebt. Improvisatietheater geeft mij een andere energie dan bij het Open Atelier. Bij het theater word je samen met andere mensen aan het werk gezet en in het atelier werk je voor jezelf. Beide zijn heel ontspannend.”

Koffieochtenden
Eens in de twee weken organiseert Chaja een koffieochtend. Fransien van Dorst is daar vaste gast. De Osse kwam bij Chaja terecht dankzij informatie van haar oncoloog. Het gebeurt steeds vaker dat hulpverlenende instanties mensen doorsturen naar Chaja. “21 jaar geleden heb ik kanker gekregen. Ik herstelde, maar vier jaar geleden kreeg ik opnieuw kanker en heb ik uitzaaiingen op mijn longvlies. Ze kunnen me niet meer beter maken, maar mijn leven alleen verlengen met hormoonspuiten. Met dank aan Chaja kan ik mijn ziekte even vergeten. Tijdens de koffieochtenden komt er een warm deken over je heen en praten we echt niet altijd over kanker. Het gaat juist om de gezelligheid en het gaat over het weer, over vakanties of over hobby’s. Mijn man gaat met me mee, hij heeft ook dagelijks met mijn ziekte te maken. Je ziet hier nooit sombere gezichten.” Nieuwe mensen zijn altijd welkom. “Onze gastvrouw -een schat van een vrouw- gaat eerst in gesprek en alles wordt heel discreet besproken. Daarna ben je van harte welkom in de groep.”

Uitlaatklep
Daarnaast is ze lid van het koor. Beide activiteiten staan voor het hele jaar al ingevuld op de kalender. “Dat weten mijn familieleden, vrienden en de hulp ook; ik ga altijd naar Chaja. Het is zo jammer dat vanwege corona de activiteiten niet fysiek door konden gaan, we hebben onze uitlaatklep echt gemist. We zijn erg blij als we weer mogen repeteren in de Groene Engel. Het is helemaal niet belangrijk of je kunt zingen, doe gewoon lekker mee. Al moet je het niveau van het hele koor niet onderschatten. We hebben niet voor niets op mogen treden in Koninklijk Theater Carré en twee keer in het Koninklijk Concertgebouw in Amsterdam.” Wat ze ook geweldig vond, was een Chaja verwendag in het Kasteel van Oijen. “Het was fantastisch wat we daar hebben meegemaakt. Een dag waarop we onze zorgen konden vergeten.”

Vrijwilligers
Stichting Chaja is in de loop der jaren steeds verder gegroeid. Met takken als het koor, de theatergroep en de koffieochtend, maar ook onder andere met diverse workshops die worden aangeboden. Alles zonder subsidie, maar volledig dankzij giften en donaties. Uiteraard is een stichting ook nergens zonder de hulp van vrijwilligers. Meer informatie op www.stichingchaja.nl of bel naar (06) 39 50 71 85.