Ontlezing onder jeugd: 'Alles draait om leesplezier'

VEGHEL | De discussie over of de jeugd in Nederland nog wel genoeg leest, draait op volle toeren. De leesvaardigheid onder Nederlandse jongeren zou problematisch hard dalen net als het leesplezier. Volgens Annelies van Uden en Annika Verhallen, allebei werkzaam voor Bibliotheek Meierijstad, is het tijd voor actie. "Alles draait om leesplezier", vinden ze.

'Nederlandse jongeren lezen steeds minder vaak en met steeds minder plezier. Ze lezen weliswaar volop korte tekstjes – berichten op hun smartphone of samenvattende stukjes in schoolboeken – maar besteden minder tijd aan 'diep lezen': het geconcentreerd lezen van langere teksten of boeken. Mede hierdoor gaat hun leesvaardigheid achteruit. Dat heeft gevolgen voor hun functioneren op school en in de samenleving en uiteindelijk ook voor het functioneren van onze samenleving als geheel'. Het is de zorgwekkende inleiding van het rapport Lees! Een oproep tot een leesoffensief. In dit rapport schrijven de Onderwijsraad en de Raad voor Cultuur dat het in Nederland niet goed gaat met de leesvaardigheid onder de jeugd. De raden roepen onder andere de Nederlandse bibliotheken op lezen te bevorderen en te stimuleren. Lezen kan immers laaggeletterdheid voorkomen en draagt bij aan algemene vorming en welzijn. De afdeling Jeugd Bibliotheken van de Veghelse bibliotheek pakt de handschoen op. De komende periode organiseren ze allerlei nieuwe activiteiten. Bovendien is er ruimte voor meer. De bieb nodigt jongeren van harte uit om hun eigen ideeën kenbaar te maken.

'Punt van grote zorg'
Annelies van Uden en Annika Verhallen hebben grootse plannen voor 2020. Allebei zijn ze werkzaam voor Bibliotheek Meierijstad en allebei zetten ze zich in om de jeugd meer aan het lezen te krijgen. "Daar zijn we al mee bezig, maar door dit rapport krijgen we de wind mee. Nederland ziet steeds meer de noodzaak in van lezen en voorgelezen worden", legt Annelies uit. De dames denken dat de digitalisering in combinatie met alle concurrerende dingen die er te doen zijn in ieders vrije tijd de grootste redenen zijn van de ontlezing onder jongeren die momenteel over Nederland trekt. De Raad voor Cultuur spreekt van 'een punt van grote zorg'. Annika beaamt dat: "Lezen is heel belangrijk voor de ontwikkeling van een kind. Wij als bieb willen de jeugd meer aan het lezen krijgen." Daarnaast moet er meer voorgelezen worden, iets wat vroeger bijna dagelijkse kost was, schiet er nu steeds vaker bij in. "Ouders hebben het drukker gekregen en dan is het 'makkelijk' om het voorlezen over te slaan. Het leven is veel jachtiger geworden. Een kind krijgt bijvoorbeeld vaker een iPad in de handen geduwd dan dat een van de ouders de tijd neemt om een verhaaltje voor te lezen", zegt Annelies. Voorlezen is belangrijk en volgens Annelies kan er niet jong genoeg mee begonnen worden. Ze vervolgt: "Het gaat om bewustwording. Ouders die voorlezen óf zelf lezen geven de kinderen een goed voorbeeld. Ook bij kinderdagverblijven mag er best meer voorgelezen worden. Later hebben de kids daar veel profijt van."

Ontlezing
De bieb gaat de strijd tegen ontlezing aan. Een van de voorbeelden is de samenwerking met Jongerencentrum De Kluis op de Noordkade. Annika legt uit hoe deze samenwerking vorm krijgt. "Er staat een boekenkast in De Kluis met allerlei boeken voor de jeugd. Het aanbod is zeer divers. Van boeken waarin 'problemen' worden besproken zoals financiële of psychische tot spannende jeugdromans."
Bibliotheek Veghel is, in samenwerking met onder andere de Udense bibliotheek, bezig met het opzetten van een jongerenpanel. De eerste bijeenkomst is op donderdag 23 januari om 18.00 in de bibliotheek van Uden. Jongeren tussen de 15 en 25 zijn welkom. Aanmelden via ues@nobb.nl is een vereiste, want voor de geïnteresseerden worden er pizza's ingeslagen. "De jongvolwassenen kunnen aangeven wat zij graag georganiseerd zien worden door de bibliotheek. Wat vinden ze leuk, leerzaam en wat speelt er. Het is voor ons niet altijd even makkelijk om de jeugd te bereiken. Daarom zijn ze, ook buiten het jongerenpanel om, altijd welkom met ideeën en initiatieven. Samen kijken we wat er mogelijk is", aldus Annelies.

Young Adult Festival
Nieuw op de kalender van de bieb is een jongerenfestival op vrijdag 10 juli (het weekend van Fabriek Magnifique red.). Annika is momenteel druk bezig met het vormen van een mooi en educatief programma. "Het Young Adult Festival, zoals het gaat heten, richt zich op alles wat met literatuur te maken heeft. Zo komen er schrijvers en illustrators langs om voor te dragen uit eigen werk of te vertellen over hoe ze te werk gaan. Er is straks van alles te doen, inclusief interactieve dingen. Literatuur blijft de hoofdmoot." Het festival voor jongvolwassenen wordt gehouden in de tuin van de bieb. Annelies vult aan: "Vorig jaar is een vergelijkbaar evenement in Uden goed ontvangen. Nu zijn wij in Veghel aan de beurt. Het wordt echt leuk", belooft ze.
Als het aan Annika en Annelies ligt komen er in 2020 nog een hoop extra activiteiten bij. "Onze focus ligt op overbrengen van leesplezier. De jeugd moet weer plezier krijgen in het lezen. Of dat nu via een festival, project op school of een eigen jongerenpanel is, maakt ons niks uit. Alles draait om leesplezier", besluiten de dames.