Olifantenpaadjes in Veghel gezocht

VEGHEL | Rooienaar Jan Verhagen heeft een soort fascinatie voor wegen en paden. Destijds maakte hij zich als raadslid in zijn gemeente onder meer hard voor een onderdoorgang onder de A50-Dommelbrug bij de Knoptoren en enkele jaren geleden stond hij aan de wieg van het Gerard van den Berkpad in natuurgebied Diependaal.

Nu is Jan al weer enige tijd bezig met het in kaart brengen van zogenaamde olifantenpaadjes. Dit zijn kort gezegd spontaan ontstane zandpaadjes, afsnijdingen buiten de gebaande paden met als doel om sneller van A naar B te kunnen komen. Ze worden ook wel afstekertjes of afsnijpaadjes genoemd.
Stedenbouwkundigen maken op de tekentafels keurige structuren van trottoirs, wegen en paden maar na realisatie zien we vaak dat mensen zich er op meerdere plaatsen weinig van aantrekken en hele hoeken afsnijden door over grasvelden en door parken of zelfs struikgewas te lopen of te fietsen. We zien dit soort niet-officiële paadjes vaak ontstaan bij bushaltes, scholen, parkeerplaatsen en sportcomplexen.

Vanwaar de naam olifantenpaadjes?
De slurfdragende dikhuiden uit Azië en Afrika hebben de eigenschap zich al slingerend door het landschap te begeven op zoek naar voedsel en water. Dat doen olifanten altijd via de kortste weg. Eenmaal in de begroeiing ingesleten maken ook andere dieren gebruik van de ontstane routes. Jan: ”Het fenomeen Olifantenpaadjes boeit me. De mens laat zich ook niet altijd leiden door gebaande wegen en is wel eens wat rebels of vertoont eigenzinnig gedrag en zo ontstaan deze paadjes.”

Afgestraft of beloond?
Er zijn gemeenten die de olifantenpaadjes ontmoedigen door er bijvoorbeeld greppels doorheen te graven of betonbalken overheen te leggen. Vaak tevergeefs. Wandelaars en zelfs fietsers trotseren de obstakels of maken weer een nieuwe aansluiting. Jan: “ Zo zijn mensen net dieren. Ik herinner me dat de koeien op de boerderij een smal vast looppad naar de stal en de melkplaats hadden. Na het omploegen en opnieuw inzaaien kwam het pad op exact dezelfde plaats weer terug”. Er zijn gemeenten die het speels-rebelse gedrag van de inwoners belonen door soms intensief gebruikte paden te plaveien of te voorzien van half verharding. Ze worden daardoor min of meer gelegaliseerd. Soms wordt de situatie veiliger, soms korter. Een mooi voorbeeld van dit laatste zien we in Veghel ter hoogte van Doornhoek /Corridor. Het spontaan ontstane olifantenpad door het gras is circa 25 meter en de officiële route bedraagt circa 50 meter.
Landen als Finland gaan een stapje verder. Op besneeuwde braakliggende terreinen wordt een tijdlang bekeken waar de mensen lopen. Pas dan worden de paden aangelegd. Universiteitsomgevingen worden in Amerika soms ingezaaid met gras of ze blijven braak liggen en pas een paar jaar later werden de ontstane looproutes verhard.

Boekwerkje
Jan heeft in Rooi al ongeveer 50 paadjes gefotografeerd. In het najaar wil hij een boekje uitgeven met daarin de foto’s met uiteraard een vermelding van de ligging en de exact gewonnen afstand in meters. “Graag wil ik ook meerdere paden uit Veghel en de kerkdorpen opnemen", vertelt hij. Jan doet hiertoe een vriendelijk verzoek aan de Veghelnaren, die wellicht in een mooi olifantenpaadje kennen, dit te melden door een bericht met locatiegegevens te mailen naar: j.verhagen26@chello.nl.