Franka is mantelzorger van haar ouders, schoonmoeder en zus die het syndroom van Down heeft.
Franka is mantelzorger van haar ouders, schoonmoeder en zus die het syndroom van Down heeft.
IN GESPREK MET FRANKA VOORTWIST

‘Je kan als mantelzorger niet zeggen: ik heb er even geen zin in’

Algemeen 1.264 keer gelezen

Het was vorige week dinsdag de Dag van de Mantelzorg. Op deze dag was er extra aandacht voor het werk dat de mantelzorgers leveren. Zo’n vijfhonderd mantelzorgers in Veghel werden vorige week verrast met een tasje vol lekkernijen uit het Veghelse centrum. Franka Voortwist is een van die onmisbare mantelzorgers in onze samenleving. Ook zij werd vorige week in het zonnetje gezet. “Voor mij is het iedere dag Dag van de Mantelzorg. Je kan als mantelzorger niet even een dagje vrij nemen”, aldus Franka.

Franka’s leven staat voor een groot deel in het teken van mantelzorger zijn. Samen met haar man zorgt ze voor haar ouders, schoonmoeder en haar zus die het syndroom van Down heeft. “Ik ben eigenlijk al vijftig jaar mantelzorger. Sinds de geboorte van mijn zusje is het begonnen. Zij heeft altijd veel aandacht en zorg nodig gehad.” De werkzaamheden die Franka als mantelzorger verricht, zijn verschillend en tijdrovend. Ze somt een aantal dingetjes op die ze wekelijks voor haar rekening neemt: “De post bijhouden, de financiën in de gaten houden, de was en boodschappen doen, zorgen dat de medicatie klopt, het bestellen van een taxi en natuurlijk het brengen van bezoekjes.” De digitale wereld zou een aantal van bovengenoemde zaken makkelijker moeten maken, maar daar is Franka het niet helemaal mee eens. “Dan krijg je bijvoorbeeld iets binnen via Mijn Ziggo. Alleen wij hebben Ziggo, mijn schoonmoeder heeft Ziggo en mijn ouders en zus ook. Dan heb je dus tig verschillende accounts. Zoek het dan maar eens uit op je computer. Het is rampzalig om er doorheen te komen. Bovendien vinden mijn ouders het fijn om de post nog in de brievenbus te krijgen, zodat ze het zelf bij kunnen houden. Maar dat valt niet mee. Veel instellingen doen alles digitaal.” 


Franka Voortwist neemt een verrassingstasje in ontvangst van Esther de Bie.

Sinds kort hoeft Franka de was niet meer te doen. Zowel haar ouders als schoonmoeder zijn verhuisd naar Odendael in Sint-Oedenrode. Franka’s zus woont daar tegenover. “Net na Coronatijd hebben we voor zowel mijn ouders als schoonmoeder moeten beslissen dat het beter was dat ze zouden verhuizen naar een verzorgingshuis. Mijn schoonmoeder kreeg steeds meer moeite met alleen zijn. Dat kwam doordat de dagbesteding van BrabantZorg en de sociale contacten wegvielen door Corona. Mijn vader werd steeds minder mobiel en kwam zelf met de suggestie om te verhuizen. Mijn moeder was al langer niet meer zo mobiel. De thuiszorg was niet meer toereikend en ik kan er niet 24/7 zijn.” 


Inmiddels hebben ze alle drie een plekje gevonden in Odendael. De start verliep niet geheel vlekkeloos. Franka legt uit: “We hadden alles goed op de rit, maar omdat we te maken kregen met een nieuwe zorginstelling moet je sommige dingen weer opnieuw regelen. Er gelden bijvoorbeeld andere regels en er wordt gewerkt met andere producten. Maar het fijne is natuurlijk dat er nu altijd iemand in de buurt is. Dat geeft toch wat meer rust, al is het in begin wel echt spannend geweest om het uit handen te geven.”

‘Verstand op nul’
Het was voor Franka niet altijd even makkelijk toen haar ouders nog thuiswonend waren. “Ik heb dingen moeten doen die je als dochter echt niet wil doen. Toen mijn vader was gevallen, kwam er steeds meer lichamelijke verzorging bij. Je gaat dan grenzen over, maar toch ben je blij dat je kan helpen. Natuurlijk maken de mooie momenten die je samen hebt alles goed.”


Esther de Bie neemt haar petje diep voor Franka en haar man af. “Ze zijn al jaren mantelzorger van vier personen. Daarnaast werken ze allebei én hebben ze kinderen. Dat is bewonderenswaardig.” Ze is blij met al het werk dat wordt verzet door de mantelzorgers in de hele gemeente. “Ik heb onwijs veel respect voor al die mantelzorgers die dag en nacht klaar staan voor de medemens. Deze vorm van zorg is niet vanzelfsprekend. Nu we midden in de Coronacrisis zitten, merk je pas goed hoe belangrijk mantelzorgers zijn. Voor veel ouderen zijn het de enige mensen die ze zien. Mantelzorgers zijn onmisbaar.”


Esther de Bie van ONS welzijn knikt vol bewondering: “Ik heb echt onwijs veel respect voor Franka en al die andere mantelzorgers die dag en nacht klaar staan voor de medemens. Deze vorm van zorg is niet vanzelfsprekend.” Volgens Esther is dat het grote verschil tussen mantelzorger zijn en vrijwilliger. Ze vervolgt: “Je kan als mantelzorger niet zeggen: ‘ik heb er even een week geen zin in of ik ga twee weken op vakantie’. Dat kan als vrijwilliger wel. Dan ben je er gewoon even niet. Als mantelzorger moet je dan meteen een heleboel regelen om überhaupt op vakantie te kunnen gaan.” Franka knikt: “En als dat dan gelukt is, zit je nog niet rustig. Je bent er constant mee bezig. Ik ben samen met mijn man pas een weekje weggeweest. We kiezen er dan wel voor om naar Herperduin te gaan, zodat we binnen twintig minuten thuis zijn als er echt iets aan de hand zou zijn. De telefoon heb je eigenlijk altijd bij de hand.” Volgens Esther mag er dan ook absoluut niet te lichtzinnig worden gedacht over het zijn van mantelzorger. “Als mantelzorger heb je niet alleen de zorg over een ander, maar ook de zorg over. In je hoofd heb je namelijk altijd zorgen. Je bent er constant mee bezig.” Franka herkent dat gevoel: “Het zit altijd in je hoofd ondanks dat alles goed geregeld is.”

‘Franka denk jij wel een beetje aan jezelf’
Franka’s zus heeft het Downsyndroom. Daarom is Franka al van kinds af aan mantelzorger. “Mijn zus heeft altijd in het middelpunt van ons gezin gestaan. Zij kan niet voor zichzelf zorgen of voor zichzelf opkomen. Dus zij ging, begrijpelijk, altijd voor.” Franka laat even een stilte vallen. Dan vervolgt ze: “Toch is ze zich wel bewust van de situatie hoor. Als er iemand is die tegen mij zegt: ‘Franka denk jij wel een beetje aan jezelf, doe je wel voorzichtig en vandaag hoeft je dit niet te doen hoor’, dan is het mijn zus.”

Franka Voortwist neemt een verrassingstasje in ontvangst van Esther de Bie.
Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Uit de krant