‘Gezag en macht in het hart van de Meierij’

VEGHEL | Martien van Asseldonk, historicus uit Zijtaart, heeft al veel waardevol onderzoek gedaan naar de geschiedenis van Veghel. In 2016 presenteerde hij een lijvig boek over de geschiedenis van Veghel van 600-1810 getiteld: Veghel een goet ende vet Dorp. Binnenkort verschijnt een nieuw boek van zijn hand en daarover houdt hij op maandag 22 november in samenwerking met Heemkundekring Veghel een lezing. De titel: Gezag en macht in het hart van de Meierij, geeft aan dat de focus nu breder is.

Voor deze presentatie richt Martien zich vooral op de steden ’s-Hertogenbosch en Oirschot in de periode tussen 1100 en 1500. De lezing is gratis toegankelijk voor iedereen. Een vrijwillige bijdrage is welkom. Locatie H. Hartkerk Vondelstraat 9 in Veghel, de aanvang is om 19.30 uur. Vooraf aanmelden en coronacheck zijn verplicht. Mail naam en adres naar: secretariaat@vehchele.nl. Indien mailen niet kan, bel naar 0645769393.

Schermutselingen
In de lezing wordt duidelijk waarom de mensen in Brabant van oudsher Den Bosch zeggen en niet ’s-Hertogenbosch. De hertog had aanvankelijk namelijk helemaal geen bos. Via allerlei intriges en schermutselingen met heren van Vught en Herlaar wist hij zijn macht uit te breiden.
Na de stichting van ’s-Hertogenbosch werd de jonge handelsnederzetting twee keer met de grond gelijk gemaakt door de heer van Heusden, die zijn inkomsten van de tol op handelsverkeer zag dalen. Als reactie daarop werden er ter bescherming aarden wallen aangelegd die al snel werden vervangen door stenen muren.
Er is een discussie gaande over de vraag waar de alleroudste stadswallen en stadsmuren lagen: om de huidige Markt, of om een wat ruimer gebied. Martien heeft hier ideeën over die hij graag uit de doeken wil doen.

Nieuws over Oirschot
Ook in Oirschot hebben de heren van Vught en Herlaar een rol gespeeld. Een huwelijk, met een adelijke dame uit Dendermonde in Vlaanderen, hielp om het grondgebied in Oirschot te vergroten. Daarbij speelde een middeleeuwse groep geestelijken (het kapittel) uit Oirschot een rol in de machtsverhoudingen.
Het boek, waarover Martien vertelt, voegt veel toe aan de bestaande kennis van de heren van Vught en Van Herlaar. Het uitgangspunt is steeds ‘terug naar de bronnen’. Daarvoor werden tal van archieven bezocht in Nederland, België, Duitsland en Frankrijk. Er kwam veel nieuw materiaal boven water. Het resultaat is een onverwachte stroom nieuwe inzichten in de middeleeuwse geschiedenis van genoemde plaatsen.