Oekraïense kinderen naar school: ‘Rust, structuur en veiligheid’

VEGHEL | De Oekraïense kinderen van basisschoolleeftijd die met hun moeders worden opgevangen in het Franciscanessenklooster in Veghel gaan inmiddels ruim drie weken naar school in het klooster. De vraag voor onderwijs voor de kinderen kwam vanuit de gemeente bij de schoolbesturen van scholenkoepels SAAM en Verdi en het voortgezet onderwijs. Samen zijn zij aan de slag gegaan om dit waar te maken. Marionne Lommen van SAAM vertelt: “Onze prioriteit is rust, structuur en veiligheid.” Voor de twee groepen kinderen zijn mooie lokaaltjes ingericht en is ook Oekraïense ondersteuning aanwezig.

Op zaterdag 12 maart arriveerden de eerste Oekraïense vluchtelingen in het Franciscanessenklooster in het centrum van Veghel. Op die locatie is plek voor ongeveer 124 mensen. Daaronder zijn ook een behoorlijk aantal kinderen die samen met hun moeders gevlucht zijn voor de Russische invasie. Marionne vertelt: “Er zitten hier zo’n dertig of veertig kinderen, die hebben natuurlijk recht op onderwijs. Vijftien van hen gaan naar het voortgezet onderwijs op het Fioretti.” Deze kinderen van 12 tot en met 17 jaar zijn daar op 4 april begonnen. De jongere kinderen krijgen sinds diezelfde dag les in het klooster. Het basisonderwijs daar wordt gecoördineerd door een samenwerking van de gemeente en de Verdi en SAAM scholenkoepels. “Er is dagelijks contact tussen de verschillende organisaties en veel afstemming. Het is een mooi voorbeeld van samenwerking in het Veghels onderwijs”, vertelt Marionne trots.

School in het klooster
Marionne licht die keuze toe: “De basisschool wilden we op deze plek laten starten. Het zijn jonge kinderen en zo zijn ze dicht bij hun moeders. En er was hier ook de ruimte voor. Op de scholen zou nog plek gecreëerd moeten worden en daarnaast zou er de vraag zijn hoe je ze naar school moet vervoeren.” Lesgeven in het klooster was dus de beste optie. Er zijn twee groepen opgezet. Een kleutergroep met kinderen van vier tot en met zes jaar en een oudere groep met kinderen van zeven tot en met elf jaar. Door de in- en uitstroom van mensen variëren de getallen een beetje, maar iedere groep bestaat momenteel uit ongeveer twaalf kinderen.

Het kleuterlokaal in het Franciscanessenklooster. - Koen de Visscher

De kat uit de boom
“In het begin keken de kinderen nog een beetje de kat uit de boom, maar dat is altijd als kinderen ergens nieuw zijn”, vertelt Marionne. “Het is toch ook een hele verandering, in Oekraïne zijn ze gewend om veel te werken terwijl er hier meer afwisseling is tussen werk en spelen.” De kinderen moeten wennen maar lijken het wel naar hun zin te hebben. In de klas worden er rekenopdrachten gemaakt en in de binnentuin van het klooster wordt er geschommeld en op plastic tractors rondgereden. Marionne vertelt: “De kinderen krijgen inmiddels ook een beetje Nederlandse les. Ze vinden het leuk om de taal te leren.” Eén van de juffen die met de kleuterklas in de binnentuin is vertelt: “Ze praten veel na in het Nederlands, maar het is ook handen en voetenwerk. We gebruiken veel plaatjes om bijvoorbeeld aan te geven dat er opgeruimd moet worden.” Maar er zijn natuurlijk ook de minder leuke kanten. “Wat je wel merkt is dat de tekeningen die ze maken soms wat anders zijn”, aldus Marionne. “Eén kind tekende bijvoorbeeld een tank en een huis dat in brand stond.” Aan de muren van de kleuterklas hangen echter vrolijke tekeningen van mensen en dieren. Maar mocht het dus nodig zijn, dan is zorg nooit ver weg. In het klooster is namelijk ook een kantoortje van ONS Welzijn gevestigd. Marionne: “Het is heel dichtbij dus dat is fijn. En met alle kinderen zijn individuele gesprekken gevoerd over wat ze hebben meegemaakt zodat dat ook goed bij ons in beeld is.”

Onderwijs vormgeven
Het is moeilijk om vanuit het niets een schooltje op te zetten. Vandaar dus dat rust, structuur en veiligheid de eerste prioriteit zijn. Dat de lokalen in het klooster zijn en de kinderen daardoor dicht bij hun moeders zijn draagt daar ook aan bij. Marionne: “Als we deze prioriteiten hebben vervuld wordt het onderwijs opgezet, daar zijn we nu mee bezig. Het is nog steeds zoeken hoe we het moeten vormgeven en hoe we de kinderen het juiste niveau kunnen bieden, maar er zijn een aantal organisaties waar we terecht kunnen en de lijntjes zijn kort. Daarnaast worden de ouders er ook bij betrokken. Ze zijn blij met de voorziening die is opgezet. Maar, pas als het onderwijs staat kunnen we kijken naar de lange termijn. We gaan het gewoon samen doen, met hart en liefde.”

Oekraïense juf
Om de basisschoolklassen te realiseren in het klooster was er naast een locatie natuurlijk wel wat meer nodig: mensen en een inrichting. “Er is een oproep uitgezet voor mensen met onderwijservaring en voor vrijwilligers die willen helpen”, legt Marionne uit. “Daar zijn veel reacties op gekomen. We hebben nu twee Nederlandse leerkrachten die iedere morgen een groep begeleiden. Daarnaast is er ook een Oekraïense juf die als vluchteling hier is en haar hulp aanbood. Zij verdeelt haar tijd over de twee groepen. Er is ook nog een Oekraïense ‘pabo’-student die soms kan helpen.”

Tekeningen
Verschillende organisaties hebben spullen geleverd. De kleuterklas is vrolijk ingericht en bevindt zich in een lichte ruimte. Aan de muren hangen tekeningen, knutselwerkjes en kaartjes met simpele Oekraïens-Nederlandse vertalingen. Er ligt een puzzel, en ook speelgoed als een poppenhuis en autobaan is voorzien. De ruimte voor de oudere kinderen ziet er echt uit als een klaslokaaltje. De kinderen zitten samen aan een drietal tafeltjes waar ze rekenopdrachten maken. Voorin staat een groot scherm waarop in de toekomst misschien lessen vanuit Oekraïne gevolgd kunnen worden.