De oude Jekschotse Steeg in de buurt Zondveld bij Zijtaart is nog altijd een zandpad.
De oude Jekschotse Steeg in de buurt Zondveld bij Zijtaart is nog altijd een zandpad.
FAMILIENAMEN

Verstraten en Verstegen, over straatkeien en een Zijtaarts zandpad

Algemeen 970 keer gelezen

VEGHEL | Nergens in de regio is de ruimtelijke dynamiek zo groot als in Veghel. Veghelaren zijn immers landmakers. Gedreven door een florerende economie creëerden ze het huidige landschap dat een mengelmoes is van authentiek Meierijs beekdallandschap, ruilverkaveling en verstedelijking. Waar het oude Veghel verdwenen is, zou je verwachten dat haar verhalen ook verloren raakten. Toch dragen mensen in de hele regio via hun familienaam (on)bewust die oude verhalen met zich mee. In deze serie passeren typische, in Veghel gewortelde familienamen de revue.

Door: Rolf Vonk.

De Hoofdstraat in Veghel staat in de volksmond bekend als De Straat. Het woord straat is afgeleid van het Latijnse ‘via strata’, een bestrate of verharde weg. De Hoofdstraat in Veghel werd in 1791 verhard met straatkeien, om het passeren van de vele handelsreizigers met paard en wagen door het dorp te vergemakkelijken. Daarmee behoort Veghel tot de eerste Meierijse dorpen die bestraat werden. Je zou verwachten dat dit middelpunt in het dorp ook de naamgever is van de familie Van der Straten of Verstraten. Dat is niet helemaal zeker. De familienaam komt in de middeleeuwen al voor duikt in de 15e eeuw op bij een reeks Veghelse priesters die hier rector zijn van de Haveltse kapel of van verschillende altaren in de Veghelse Sint-Lambertuskerk. Deze priesters waren buitenechtelijke zonen van Jan Jan van der Straten en Beel Gielis Jans. 

Hezelaarstraat en Heuvelstraat
Opvallend genoeg hebben deze priesters op hun beurt ook weer een aantal buitenechtelijke kinderen waarvan een aantal als priester opgeleid worden. Er is echter nog geen verband vastgesteld tussen deze priesters en de latere Van der Stratens. Die zijn herleidbaar tot Willem Henrick Dirckx en zijn vrouw Heylken. Dat echtpaar bezat rond 1600 een hoeve aan de Cruysstraet. Met de Cruysstraet werd het kruispunt van de Hoofdstraat met de Hezelaarstraat en Heuvelstraat aangeduid. Zowel Willem als drie opvolgende generaties waren schepenen van Veghel. Onder hen Dirck Willem Henricks van der Straeten die in 1613 eigenaar werd van het stenen huis Den Gentenbuyck in de huidige Sluisstraat. Twee zoons uit zijn huwelijk met Mariken Henrick van Deursen studeerden aan de universiteit van Leuven. Willem van der Straeten werd pastoor van Wanssum in het Land van Kessel en zijn broer Johan werd doctor in de medicijnen in Venlo. Het zegt iets over de welstand van deze familie, want slechts weinig Veghelaren studeerden in die tijd.
Het huis Den Gentenbuyck verbindt de naam Verstraten met een gelijksoortige familienaam. Ze is rond 1705 de woning van pachter Jan Ariens Versteegden. Deze Veghelse familienaam werd ook geschreven als Verstegen of Versteeghe en verwijst naar een steeg, een smalle weg of pad. De voorouders van Jan Ariens gebruikten echter de familienaam Thielens of Tielemans. Toen zij in 1569 eigenaar werden van een huis op Zondveld (nu Krijtenburg 12) raakte de familienaam Verstegen in gebruik. Het huis lag namelijk pal naast de Jekschotse Steeg. Dit zandpad liep van het Zondveld richting de hoeve Leijenborch, het oude herenhuis van Jekschot op Rooise grond. Het Veghelse deel van de steeg is nog altijd een zandpad en heet tegenwoordig Bikkelkampen. Het is een unicum dat deze oude steeg de ruilverkaveling als zandpad overleefde.

Lidmaatschap of meer weten over de geschiedenis van Veghel en haar kerkdorpen? Kijk op www.vehchele.nl.

Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Uit de krant