Deze vier prachtige kinderboeken móét je gelezen hebben

De Kinderboekenweek is in volle gang. Nog tot en met zondag 13 oktober wordt het Nederlandse kinderboek gepromoot. Het thema dit jaar is 'Reis mee!'. Wij vroegen chef-kinderboek van de Bibliotheken Meierijstad en zelf schrijfster van een prentenboek Annelies van Uden naar een top vier van kinderboeken die elk kind gelezen moet hebben.

Jongelui! Vandaag is de Kinderboekenweek begonnen. Samen met @Anneliesvanuden, chef-kinderboeken van @BiebVeghel, nam ik de pareltjes van dit moment door. We hebben trouwens nog een oproep: 'Lees en laat je voorlezen.' Dan komt het allemaal goed, kijk maar naar ons. pic.twitter.com/gV7N4kKodk

— Ties van Dooren (@Tiesio) October 2, 2019

De selectie van Annelies in willekeurige volgorde:

1. Laat een boodschap achter in het zand van Bibi Dumon Tak.

Laat een boodschap achter in het zand is een gedichtenboek geschreven door Bibi Dumon Tak, met illustraties van Annemarie van Haeringen. Het boek is verschenen op 19 september 2018 en werd in 2019 bekroond met een Zilveren Griffel.
In dit boek staan gedichten over evenhoevigen, dieren met twee of vier tenen met hoeven. Het zijn gedichten, soms als tv-show, spreekbeurt, of WhatsApp-berichten. De dieren spelen altijd de hoofdrol.

Waarom heb je gekozen voor dit boek?
Annelies: 'Omdat het een originele dichtbundel is, waar ik erg om moest lachen en soms een beetje huilen. Er staan gedichten in over bijzondere dieren als de sneeuwgeit, de dikdik en de vicuña in allerlei verschillende vormen. Het ene is een radio-interview, het andere een overlijdensbericht en er staat zelfs een spreekbeurt in. Het allermooist vond ik het titelgedicht, de contactadvertentie van de bijna uitgestorven wilde kameel. Dat eindigt zo:

Ben jij, of zijn jullie, de ware(n)?
Laat dan een boodschap achter in het zand.
We zijn nog maar met duizend,
het is zo stil en leeg hier
en mijn hart staat al te lang in brand.

Een gedichtenboek en kinderen, gaat dat samen?
Annelies: 'Wat is dat nou voor een rare vraag? Poëzie heeft toch geen kijkwijzer? Gedichten zijn er voor alle leeftijden, en zéker voor kinderen. Aan heel jonge kinderen vertel je al versjes, bakerrijmpjes, liedjes nog voordat ze een letter lezen. Daar moet je niet mee stoppen, hoor.
Gedichten lenen zich heel goed voor voorlezen, thuis, maar ook in de klas bijvoorbeeld. We schrijven leerkrachten 'drie maal daags een gedicht' voor. Omdat dichters zo mooi kunnen spelen met taal, maar ook omdat gedichten aanknopingspunten kunnen zijn om met kinderen te praten over emoties. Edward van de Vendel heeft bijvoorbeeld een heel mooi gedicht dat heet 'Wat je moet doen als je opa steeds meer vergeet'. Hij schreef ook 'This varkentje': een hilarische Nederlands-Amerikaanse speech over een varkentje dat turnkampioen wil worden. Poëzie is ook vaak heel grappig.'

Annelies neemt de kinderboeken door in de speciale kinderhoek van de Veghelse bibliotheek. 

2. De Boom met het oor van Annet Schaap.

Annet Schaap is een Nederlandse illustratrice en auteur van De Boom met het oor. In het boek kan een kleine jongen niet wachten om na schooltijd te vertellen wat hij die dag voor bijzonders heeft ontdekt. Maar zijn ouders zijn aan het werk en om hem heen heeft iedereen het te druk om naar de jongen te luisteren. Zelfs de vogels, insecten en honden in het park hebben geen tijd voor hem. Wel vertellen ze over de allerhoogste boom van het park. Want wat de mensen niet weten, maar alle dieren wel, is dat er in de stam van de boom een oor zit. Een oor dat echt luistert…

Waarom heb je gekozen voor dit boek?
Annelies: 'Omdat ik het nu al minstens acht keer gelezen heb, maar er nog steeds nieuws dingen in ontdek. Het gegeven van een boom met een echt luisterend oor is natuurlijk al heel bijzonder, maar ook de verhaallijnen van de jongen en de kevers die (soms letterlijk) door elkaar heen lopen maken het sterk. En de tekeningen van dubbeltalent Annet Schaap zijn heel gedetailleerd; je ziet steeds weer iets anders.'

Het is best een ontroerend verhaal toch, hoe uit zich dat?
Annelies: 'Het gaat over een jongen naar wie niet geluisterd wordt. Er is iets heel belangrijks op school gebeurd, bij gym, maar niemand wil het horen. In de klas moet hij stil zijn en na school heeft iedereen bijles of judo. Zijn ouders zijn niet thuis, terwijl hij het zo graag wil vertellen 'dat het bijna uit hem barst'. De tweede verhaallijn, over een groep droevige kevers, maakt het verhaal wat luchtiger. Zij rouwen om keverin Trude, van wie alleen het schildje nog over is. Zielig natuurlijk, maar ook wel heel grappig.'

3. Vosje - Edward van de Vendel

Als een jong vosje per ongeluk in een kuil valt, begint er een droom zoals hij nog nooit heeft gehad. Hij beleeft zijn hele vossenleven opnieuw.

Waarom heb je gekozen voor dit boek?
Annelies: 'Edward van de Vendel is een van mijn lievelingsschrijvers, maar in dit boek gaat het me eigenlijk vooral om de bijzondere illustraties. Marije Tolman maakte natuurfoto's in zwart-wit en tekende daar overheen het vosje in een fluoriserende kleur oranje. De beelden vertellen het verhaal bijna zonder dat er woorden nodig zijn. En dat schattige vosje steelt je hart.'

Wat is de achterliggende boodschap van dit boek?
Annelies: 'Vosje is nieuwsgierig en daardoor onvoorzichtig. Hij valt en raakt buiten bewustzijn. In zijn droom trekt zijn leven aan hem voorbij. Hij droomt over zijn broertjes en zusje, de eerste keer buiten het hol en het gevaar als hij met mensen in aanraking komt.'

De geselecteerde boeken van Annelies.

4. Zeb. - Gideon Samson

Een schoolklas, een zebra en elf absurde verhalen die op bijzondere wijze samenkomen. Zeb. kreeg dit jaar de Gouden Griffel, de prijs voor het best geschreven kinderboek van 2019.

Waarom heb je gekozen voor dit boek?
Annelies: 'Ja, de Gouden Griffel, daar kun je natuurlijk niet omheen. Zeb. is zo'n bijzonder, grappig en uitbundig boek: dat moet je echt lezen! Het is een verzameling van elf absurdistische verhalen, verteld door de kinderen uit de klas van juf Cato. Het knappe is dat Gideon Samson ze zó geloofwaardig heeft geschreven, dat je het helemaal niet gek vindt dat er bijvoorbeeld een zebra in de klas zit, gewoon tussen de kinderen. Of dat op een dag het huilen wordt afgeschaft. Of dat twee plus twee voortaan vijf is. De illustraties van graffitikunstenaar Joren Joshua versterken dat effect.'

Weer een boek met dieren in de hoofdrol. Net als je eigen boek 'Het Waterschaap'. Waar komt die voorliefde voor dieren vandaan?
Annelies: 'Haha, nou het gaat me wel een beetje te ver om Het Waterschaap hier in één zin te noemen met de Gouden Griffel, maar vooruit. Ik denk dat dieren heel vaak de hoofdrol spelen in kinderboeken omdat ze tot de verbeelding van kinderen spreken. Het is grappig natuurlijk, een schaap dat wil leren zwemmen, want dat kan toch niet? Maar de schaapskudde is ook een metafoor voor de massa, het gemiddelde. Doe wat je zelf wilt, zoek het avontuur op, ben eigenwijs!'

Annelies van Uden is moeder, neerlandicus, Specialist Jeugd Bibliotheken Meierijstad, auteur van 'Het Waterschaap'.

Het Waterschaap vertelt het verhaal van schaapje Manfred die heel graag wil zwemmen. Echt héél graag. De andere schapen vinden het een slecht idee, maar Manfred zit uren aan de waterkant te dromen over de vlinderslag, snorkelen en bommetjes maken in de sloot. Alleen... hoe krijgt hij dat voor elkaar?

De Kinderboekenweek duurt tot zondag 13 oktober.