Vinnik te veel

Las dat een Bossche wethouder vorige week van de weg schoot en zijn auto in een heg parkeerde. Oorzaak? Te diep in het flesje gekeken. Hoe ik van dat flesje weet? Iemand had het creatief weggezette voertuig gefotografeerd. Ook van binnen. Er lagen lege wijnflessen op de automat van de bestuurder. Die rollen gemakkelijk, dus vermoed ik dat remmen lastig werd. De betreffende wethouder bekende schuld en trad vrij snel af na het incident.

In diezelfde week verscheen een publicatie over de toenemende kwetsbaarheid van openbaar bestuurders. Wethouders in dit geval. Zo'n 40 procent schijnt om politieke of persoonlijke redenen voortijdig af te haken. 4 op de 10! Vinnik veel. Van de 1428 wethouders die Nederland telt, sneuvelen er volgens de laatste tellingen gemiddeld 3 per week.

Er wordt ook nogal wat gevraagd van bestuurders in deze tijd. Wie naar het wensenlijstje kijkt dat Meierijstad had ten aanzien van de nieuwe burgemeester, kan niet anders dan vaststellen dat Kees van Rooij aan de bak kan. Maar van zijn 7 wethouders wordt ook aardig wat gevraagd. Ze moeten bijvoorbeeld kennis hebben van de overheid, sociaal vaardig zijn en leiding kunnen geven. Daartussenin zit nog: dossierkennis, kunnen luisteren, open en benaderbaar zijn, beslissingen durven nemen, je daarvoor verantwoorden en beschikken over de nodige netwerken. Wie een openbare functie bekleedt moet bovendien beseffen dat een bepaald voorbeeldgedrag gevraagd wordt. Heb je het karakter om belangenverstrengeling te voorkomen? Om allerlei verleidingen of uitspattingen te kunnen weerstaan? Ze kunnen vele gezichten hebben...

Openbaar bestuur, een naam die lang niet altijd zo vanzelfsprekend is, is transparanter geworden. Gelukkig maar. Hierdoor komen allerlei 'foute feiten' eerder aan het licht. Gelukkig maar. Bestuurders die vaktechnisch ongeschikt zijn of een scheve schaats rijden (door overmatig drankgebruik auto's in heggen parkeren bijvoorbeeld) moeten zo snel mogelijk vertrekken. Daar komt bij dat burgers steeds mondiger worden. Gelukkig maar. Dat moet echter wel binnen bepaalde perken blijven. En die perken worden steeds vaker te buiten gegaan. Het woordelijk en schriftelijk bedreigen van wethouders en anoniem tegen ze tekeergaan op internet (reaguren) neemt toe. Vrijdagavond in Maassluis werd een wethouder met zijn vrouw zelfs overvallen! Door mannen met bivakmutsen op. Ze namen niets mee. Intimidatie?

Bestuursgrenzen vervagen. Bovenwereld en onderwereld raken steeds meer verweven. Privé en zakelijk verstrengelen elkaar via computers, tablets en smartphones. Als die 40 procent uitval van dat onderzoek klopt, lopen 2,8 wethouders van Meierijstad risico. Vinnik te veel…