Vic Hartog doceert schermen in Veghel: 'Het trefvlak is alles boven de gordel'

VEGHEL | Schermvereniging Porthos uit Veghel is een bescheiden vereniging. De club omvat zo'n vijftien leden, meest jongeren. Toch bracht dit kleine groepje al verschillende talenten voort waaronder Marleen Buitenhuis die landelijke bekendheid geniet. We wilden haar graag spreken, maar ze zat voor een trainingsstage in Italië. Vic Hartog is voorzitter, oprichter en trainer van Porthos. Hij praatte ons bij over zijn passie: het schermen. En garde allez!

Door: Peter Kuijpers.

Voor dit verhaal moesten we naar Best de woonplaats van Vic. De huiskamer ademt de schermsport. Schermen, een weinig bekende sport die je hooguit herinnert van de Olympische Spelen. Het is een sport met veel disciplines. Volgens schermbond KNAS zijn er momenteel ruim 3000 mensen die de sport actief bedrijven. Schermen is een vechtsport. Je probeert je tegenstander te raken zonder daarbij zelf geraakt te worden. Dankzij moderne materialen is schermen veilig en pijnloos. Een goede lichamelijke conditie is een voordeel, maar techniek, tactiek en een snelle reactie zijn belangrijke aspecten. Het gezegde wie niet sterk is moet slim zijn, is zeker van toepassing op dit lichamelijk schaakspel. Deze tekst schreef Vic op zijn website scandaglio.nl en die van Porthos.

Duelwapen
Porthos is een Grieks klinkende naam. Een Griekse god? Of Griek restaurant om de hoek? Vic lacht breed: "Nee joh, het is de naam van één van de drie musketiers van Alexandre Dumas Les Trois Mousquetaires. Het bekende trio Aramis, Athos en Porthos. Schermen als activiteit is al duizenden jaren oud. Alleen was het toen geen spelletje en had het een hele andere insteek. Je moest op het slagveld je tegenstander uitschakelen. Wat wij in Veghel doen is sabel. Wat je vaak op televisie ziet is degen dat nog het meeste lijkt uit het duelwapen uit de 18de en 19de eeuw. Daar mag je alleen maar mee prikken. In de sport is het hele lichaam een raakvlak, maar het moet wel met een steek. De floret werd oorspronkelijk ontwikkeld als oefenwapen voor de degen. In Veghel hanteren wij dus de sabel. Daar mag je zoals dat officieel heet mee houwen en steken. Het trefvlak bij sabel is alles boven de gordel. Dus ook de armen en de kop. Het duelleren met een sabel kent geen hoofd, maar een kop. Vanzelfsprekend draag je tijdens het schermen beschermende kleding en een masker. Veiligheid boven alles."

Wereldberoemd
Schermen is al een oeroude sport met heel veel varianten. Vic vervolgt: "Er zijn allerlei vormen. Er zijn veel verschillende wapens. Alles met blanke wapens noemen we schermen of stokschermen. Bijna uitgestorven in de wereld is het bajonetschermen. Een beperkt groepje in Nederland onderhoudt zich nog met bajonetschermen. Het geweer met bajonet, maar dat is voornamelijk een militaire aangelegenheid. De drie sportwapens: degen, floret en sabel zijn een olympische sport. Traditioneel blinken landen als Italië, Frankrijk en wat Oostbloklanden hierin uit. Hongarije is wereldberoemd door hun ontzettend goede schermleraren. Degen schermer Bas Verwijlen is een van de Nederlanders die het schermen op de kaart heeft gezet."

Ruimte huren
Hoe komt een schermleraar uit Best in Veghel terecht? Dat kan een mens zich afvragen. "Ik had nog een avond over in mijn programma. Ik ben toen naar Uden en Veghel gegaan die beiden nog geen schermvereniging hadden. In Veghel trof ik Berbel van Bree die onder andere Projectcoördinator Sportstimulering doet daar. Die zei direct 'Wat een leuk idee, hoe kunnen wij je helpen? We hebben hier ook allerlei subsidiepotjes voor'. Nou dat was een vriendelijke en fijne binnenkomer. In Uden werd ik overigens ook allervriendelijkst ontvangen. 'Een schermvereniging oprichten? Leuk dat moet u zeker doen'. Dan moet je een ruimte zien te huren en dat viel best tegen. Het zit aardig vol in Veghel, maar ik kwam uiteindelijk bij de Bernadetteschool terecht in een oud gymzaaltje. We hebben een klein ledenaantal dat best nog wat om uitbreiding vraagt."

Amsterdam
Talenten heeft de Porthos in zeven jaar wel degelijk voort gebracht. Een daarvan is Marleen Buitenhuis. "Marleen kreeg ik zeven jaar geleden uit het turnen over. Die is gebleven en heb ik gebracht tot waar ze nu is. Ze is naar Amsterdam gegaan omdat daar de mogelijkheden wat groter waren. Ze is nu een van Nederlands grootste talenten en daar ben ik best trots op. Haar zusje Vera schermt ook, maar is nog jong en doet aan meerdere sporten. Ik heb met Marleen gesproken en gezegd dat één keer trainen per week te weinig is om wereldkampioen te worden. Dat heeft ze toen snel uitgebreid ook en zie de resultaten. Ze moet het combineren met haar school. Het is een groot talent en ze is Nederlands Kampioen."