Harrie Verwegen (L) en Jan Pieter Mudde (R) nemen afscheid van het Zwijsen College.
Harrie Verwegen (L) en Jan Pieter Mudde (R) nemen afscheid van het Zwijsen College.
GROOT INTERVIEW

'Je moet meer uit de kast halen om de leerling te blijven boeien'

Onderwijs 3.480 keer gelezen

VEGHEL | Jan Pieter Mudde en Harrie Verwegen gaan met pensioen. De docenten hebben respectievelijk 41 jaar en 37 jaar lesgegeven op het Zwijsen College in Veghel. Twee ervaren rotten in het vak dus. Maandag 10 juli nemen ze afscheid.

Jan Pieter geeft al jaren Biologie en Harrie is medeverantwoordelijk voor de lessen Levensbeschouwing op de Veghelse middelbare school. Volgens Jan Pieter is het publiek veel gevarieerder dan vroeger. "Leerlingen met bijvoorbeeld dyslexie, autisme en adhd volgen veel meer dan vroeger regulier onderwijs. Er wordt meer gevraagd van de huidige leraar. Het is moeilijker, want je moet meer balletjes omhoog houden. Verder is het concentratievermogen van de leerlingen flink afgenomen. Je moet als leraar meer uit de kast halen om de leerling te blijven boeien." De reden? Jan Pieter wijst naar zijn telefoon. "De mobiele telefoon. Vroeger had je de leraar en de boeken. De info van de docent was zaligmakend. Dat is verleden tijd." Toch vervloeken de heren de telefoon niet. Harrie: "Nee, maar de waarde ervan is te hoog. Je moet je leven er niet door laten leiden. Pubers zijn veel te bang dat ze iets missen. Een andere grote verandering vind ik de houding van de ouders. Ze verwachten meer van het onderwijs en benaderen de docent veel vaker dan vroeger. De jeugd van tegenwoordig wordt beschermd opgevoed. Misschien wel te beschermd." Toch wil Jan Pieter niet zeggen dat ze meer verwend zijn dan vroeger. "Als ik zie hoeveel kinderen hier zitten met bijvoorbeeld gescheiden ouders kun je niet spreken over verwend." Harrie knikt: "Klopt, maar het wordt ze wel makkelijker naar de zin gemaakt. Als het een keer regent lijkt het wel een kiss and ride hier. Een voor een worden er leerlingen afgezet. Een aantal jaar terug zag je dat veel minder."

Rendementsdenken
Naast de leerlingen en de ouders zijn de vakken Biologie en Levensbeschouwing ook veranderd. "Biologie is met zijn tijd meegegaan. Het DNA is belangrijke lesstof geworden. Ook ecologie en het milieu krijgen meer aandacht dan voorheen", vertelt Jan Pieter. Tijd is een belangrijke factor. "Biologie is een examenvak en dat vergt een andere aanpak dan bij niet-examenvakken als Levensbeschouwing. Ik moet de tijd goed verdelen, want alle examenstof moet aan bod komen. Je moet 'rendementsdenken'." De druk neemt daardoor automatisch toe. Vooral omdat ook Biologie uren heeft ingeleverd in vergelijking met 41 jaar geleden toen Jan Pieter begon met lesgeven. "De uitdaging is vergroot, maar het is wel altijd leuk gebleven. Natuurlijk had ik liever een uurtje Biologie in de week extra gehad, maar zo simpel is het niet. Ik heb het geluk dat de meeste leerlingen Biologie een leuk vak vinden."

Respect
Levensbeschouwing, vroeger godsdienst, heeft een metamorfose gehad. In tegenstelling tot Biologie is Levensbeschouwing geen examenvak. "Heerlijk", zegt Harrie een beetje plagend tegen zijn collega. "Ik heb veel meer vrijheid. Als ik merk dat een klas behoefte heeft om langer te praten over een bepaald onderwerp dan heb ik de mogelijkheid om het lesprogramma wat om te gooien."
De laatste tijd is het vak misschien wel belangrijker geworden dan ooit. "Veel conflicten ontstaan door een gebrek aan kennis en begrip. Bijvoorbeeld over een andere godsdienst. Ik probeer altijd met een open houding voor de klas te staan, zonder vooringenomenheid." Het begrip kweken voor elkaar, het inlevingsvermogen en kennis van zaken. Aan deze dingen schort het nogal eens in onze huidige maatschappij. "Het respect in de maatschappij is er niet altijd meer. Een open houding is essentieel."
Toch moet het lastig zijn, al die verschillende culturen, geloofsovertuigingen gecombineerd met de atheïsten. "Dat is bij mij niet anders hoor. Wanneer ik het heb over de evolutietheorie houden sommige leerlingen liever hun oren dicht. Ik los dat overigens simpel op, want het blijft examenstof dus ze moeten het tot zich nemen", lacht Jan Pieter. Harrie vult aan: "Het is vooral erg interessant, maar dan moet er goed naar elkaar worden geluisterd en gediscussieerd op een nette manier."

Depressies
Naast het lesgeven hebben beide heren verschillende nevenfunctie vervuld. Van decaan tot zorg coördinator en van mentor tot vertrouwenspersoon. Twee veelzijdige mannen dus. "Het is vrijwel allemaal leerling gerelateerd. Daar ligt duidelijk onze voorkeur", vertellen ze. Als vertrouwensleraar (Harrie) en zorgcoördinator (Jan Pieter) zijn ze in de loop der jaren met veel problematiek geconfronteerd. "Echtscheidingen zijn prominent aanwezig de laatste jaren, maar ook ziektes, liefdesverdriet, verschillende leerstoornissen en depressies", somt Harrie op. Jan Pieter vult aan: "Depressiviteit onder jongeren neemt serieuze vormen aan", zegt hij met een bezorgd gezicht. "De jeugd leeft in een ingewikkelde maatschappij. Er moeten keuzes worden gemaakt en velen voelen de druk van erbij willen horen." De rol van het docentenkorps wordt belangrijker. Het zijn dezelfde kinderen als jaren terug, maar sommige hebben het psychisch lastiger. "Heb oog voor de leerlingen en heb het lef om ze aan te spreken als je ziet dat ze het moeilijk hebben, loop dan niet met een grote boog om ze heen. Leraren moeten aan de bel trekken wanneer het dreigt fout te gaan", aldus Harrie.

Dankbaar
Jan Pieter heeft veel trieste verhalen aangehoord. "Het is heel dankbaar werk om in zware momenten iets te kunnen betekenen voor leerlingen. Hoewel het me soms als mens ook raakte. Je kunt zoiets vaak ook niet zomaar van je af laten glijden. Om na zwaar gesprek meteen weg te moeten rennen om les te geven, vond ik soms niet makkelijk. Maar ik klaag niet, het was prachtig werk."
De betrokkenheid is voor beiden ook wel een valkuil geweest. "Het loslaten is verschrikkelijk moeilijk. Op vakanties en in de weekenden heb ik vaak nog leerlingen te woord gestaan", blikt Harrie terug. "Klopt", beaamt Jan Pieter. "Als professionele hulpverleners soms moeilijk bereikbaar waren, wisten ze me te vinden. Eigenlijk mooi, toch?"

Hybride leraar
Jan Pieter en Harrie zijn samen goed voor bijna 80 jaar onderwijs. Het grootste gemis voor beide wordt het contact met de leerling. Op 10 juli eindigt hun docentencarrière. "Er komt wel weer iets nieuws. Ik was misschien wel een hybride leraar avant la lettre. In al die jaren heb ik dingen gedaan buiten het onderwijs om, zoals Bouwdorp, Vat-Oe-Fiets en de politiek in Veghel."
En Jan Pieter? "Helemaal niets, ik zie wel", zegt hij plagerig. "Het afscheid is dubbel. Aan de ene kant vind ik het heerlijk om meer vrije tijd te hebben, maar aan de andere kant ga ik het contact met de leerlingen enorm missen. Maar ach, in Uden is genoeg te doen", knipoogt de Udenaar.

Afbeelding
Afbeelding
Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Uit de krant