Het laatste hoofdstuk: biebmedewerkster Cobi met pensioen

UDEN | Cobi Oosterveld werd een jaar geleden nog uitgeroepen tot beste jeugdbibliothecaris van Nederland. Op 11 juli gaat ze met pensioen. Wij praten met haar over haar werk.

Vorig jaar werkte je 25 jaar bij de bieb en werd je de beste jeugdbibliothecaris van Nederland. Hoe was dat?
"Deze prijs werd voor de eerste keer uitgereikt. Een collega had mij aangemeld en genomineerd. Daar wist ik niets van. Ik werd gevraagd om met het hele team mee te gaan naar Amsterdam waar de uitreiking was van de Nederlandse Kinderjury. Op deze manier ben ik meegelokt naar Amsterdam. Alleen de toenmalige directeur en mijn collega wisten dat ik de prijs van beste jeugdbibliothecaris zou krijgen. Ik was totaal overrompeld, het was echt een verrassing voor mij. Als collega's je nomineren voor zo'n prijs, vind ik dat een bekroning op mijn werk."

Aan deze prijs is een bedrag van 500 euro verbonden die je vrij mag besteden. Wat wil je ermee doen?
"Ik wil dat bedrag inzetten voor de leesbevordering van Udense kinderen. Basisschool Bedir is letterlijk en figuurlijk op afstand gekomen. Door verhuizing kunnen ze niet meer naar de bieb wandelen. Met een jongen en een meisje uit groep 7/8 hebben we 50 boeken gekozen die ze krijgen. Daarbij krijgen ze een boekenkast die 'de waanzinnige boekenkast' heet."

Al 38 jaar doe je dit werk. Waar ben je begonnen?
"Ik heb altijd veel gelezen. In ons dorp kwam elke week de Boekenbus. Al vroeg stond ik te wachten, omdat ik bang was dat de boeken die ik graag wilde hebben anders al weg waren. Als ik 8 jaar ben, verhuizen we naar Steenwijk. Daar hadden ze wel een echte bibliotheek. Op 18-jarige leeftijd zat ik op de havo en kon ik kiezen of ik naar Leeuwarden ging voor een opleiding tot lerares, of ik naar Groningen ging voor bibliothecaris. Ik koos voor dat laatste en ging naar de documentatieacademie in Groningen omdat ik dat een leukere stad vond. In 1981 ben ik in Cuijk-Noord begonnen als hoofd van de bibliotheek. Daarna volgden Heesch en Drunen, en in 1993 werd ik jeugdbibliothecaris in Uden. Op het moment dat ik daar werd aangenomen, was ik hoogzwanger van onze dochter. Daardoor kon in pas enkele maanden later beginnen."

Je specialisme bij de bieb is jeugd, wat houdt dat in?
"Dit werk is heel divers. We geven op scholen heel veel workshops over het opzoeken van informatie en om te ontdekken of het ook de juiste informatie is. Vroeger zocht je iets op in boeken, nu doe je dat via de computer. Wij leren ze hoe ze op internet de goede informatie kunnen vinden. Daar hoort natuurlijk ook de workshop 'nepnieuws' bij, zodat ze zelf uit kunnen zoeken of het waar is of niet. De workshop 'Programmeren met Bomberbot' boden we in 2017 aan kinderen uit groep 5 tot en met 7 in Uden en Oss. Zelfs met kleuters zijn we al bezig om ze te leren programmeren via Bee-botjes. Met Kunst&Co zijn we vorig jaar een project gestart over verhalen maken. Kinderen van groep 7/8 gingen ouderen interviewen. Uit al deze verhalen werd door Sharon Neelen een paar verhalen gekozen die werden bewerkt tot één voorstelling. Op een vmbo school waren er kinderen die nog nooit een boek hadden gelezen. Ik had vier verschillende boeken bij me. Zodra ik vertelde wat de thema's waren, waaronder tieners, drugsproblemen en mishandelingen, zag je gelijk de aandacht groeien. Na vijf weken hebben ze uiteindelijk allemaal een boek gelezen. Op de basisscholen stimuleren we de kinderen met het project Leesmiljonairs. Kinderen lezen zoveel mogelijk minuten dat beloont wordt met een brons, zilver of gouden diploma, die ze uitgereikt krijgen op het Miljonairsfeest. We hebben ook voorleesprojecten waarbij we bij de mensen thuis gaan voorlezen. Dat waren eerst Nederlandstalige gezinnen en nu zijn dat eigenlijk allemaal anderstalige gezinnen."

Je geeft op scholen een workshop over cyberpesten. Hoe zit dat in elkaar?
"Ja dat is heel actueel. We geven op meerdere scholen een workshop over cyberpesten. We bespreken dan wat het verschil is tussen plagen en pesten, en vervolgens het gewone pesten op het schoolplein en het cyberpesten. Want cyberpesten houdt nooit op, dat gaat dag en nacht door op je telefoon en computer. We gaan er dan heel diep op in en merken dat wat het ene kind heel erg vindt, het andere kind wel vindt meevallen. Alle vormen van pesten is erg, cyberpesten is extra indringend omdat het niet ophoudt en anoniem is."

Je neemt afscheid met afscheidscolleges. Wat wil dat zeggen?
"In alle jaren die ik in bibliotheken heb gewerkt, heb ik zoveel kennis opgebouwd dat ik mag zeggen dat ik specialist ben in leesbevordering voor kinderen. Omdat de opleiding hiervoor niet meer bestaat, mag ik proberen in twee keer één ochtend, zoveel als mogelijk is mijn kennis over te dragen op collega's uit Uden en andere omliggende gemeentes. Daarnaast geven we cursussen aan leerkrachten om ze op te leiden tot leesbevorderaar, om te zorgen dat op school aan leesbevordering wordt gedaan."

Hoe vul je meestal je vrije tijd in?
"Ik deed als kind heel veel aan handwerken en tekenen, ik was altijd heel creatief bezig. Een boek schrijven heb ik nooit gedaan, wel schreef ik regelmatig columns voor schoolkranten en over de bibliotheek. Tegenwoordig ga ik graag beeldhouwen, pianospelen en tekenen."

Nu dit boek gesloten wordt, welk boek gaat daarvoor nu open? Of anders gezegd, wat ga je na je pensioen doen?
"Eerst even niks, daarna ga ik verder met beeldhouwen, pianospelen, tekenen en schilderen. Ik ga ook graag wandelen met mijn man, we hebben het Pieterpad en Zuiderzeepad al gelopen en zijn nu met de Marskramerpad begonnen. Dat zijn wandelingen die soms dagen duren. Ook willen we graag voor langere tijd naar Noorwegen, maar ook Schotland en de Spaanse kust staan nog op ons verlanglijstje. Mijn man gaat tegelijk met mij met pensioen, we hopen samen heel veel leuke dingen te doen."

Komt er een afscheidsreceptie?
"Nee er komt geen receptie. Ik heb nog wel een afscheidsfeestje met collega's, maar geen afscheidsreceptie voor iedereen. Iedereen die de behoefte heeft om nog langs te komen om afscheid te nemen kan dat doen tot en met 11 juli in de bibliotheek van Uden."