Terug in de geschiedenis: de Duitse bezetting

In september van dit jaar is het 75 jaar geleden dat in de Tweede Wereldoorlog, tijdens Operatie Market Garden, Uden werd bevrijd. In aanloop hier naartoe duiken we de komende weken een stukje in de geschiedenis.

Gedurende de bezetting werd het dagelijks leven steeds meer door de Duitsers beïnvloed. Allerlei maatregelen werden van kracht. Er werd bijvoorbeeld het z.g sper-uur afgekondigd. Dat betekende dat het tussen 22.00 en 07.00 uur verboden was om je buiten te bevinden. Ook kwam er schaarste aan vele zaken, wat tot gevolg had dat er een distributie-systeem van kracht werd. Tegen het einde van 1940 waren vele producten, zoals levensmiddelen, brandstof en textiel op de bon. De levensmiddelen-productie bij de boeren en de middenstand werd geheel gecontroleerd door de VVO, wat stond voor het Bureau Voedselvoorziening in Oorlogstijd. Aan de huidige Looweg was het kantoor van deze organisatie. De bureaucratie werd ook steeds groter. Iedereen kreeg een persoonsbewijs, dat men altijd bij zich moest dragen. Door de oorlog werd het tekort aan arbeidskrachten in Duitsland steeds groter. De Duitsers bevorderden de vrijwillige tewerkstelling van werklozen in Duitsland sterk. Later toen de tekorten groter werden, werd men zelfs verplicht naar Duitsland gezonden. Er waren ook mensen die daarom onderdoken. Tegen Joden werden allerlei beperkende maatregelen afgekondigd. In Uden was plotseling het gezin Zwanenberg verdwenen. Na de oorlog bleek dat zij in de buurt van Apeldoorn waren ondergedoken en drie van hen kwamen om in een concentratiekamp. De aan de Veghelsedijk wonende Helena Seijffers werd vanuit Uden weggevoerd en zij overleed in het concentratiekamp.

Maar ook op andere gebieden was er veel aan de hand. Zonder volledig te zijn, een paar voorbeelden. De klokken van de kerken werden door de Duitsers gevorderd en afgevoerd om ze om te smelten voor de oorlogsproductie. Uden kreeg een nieuwe burgemeester: Biemans. Het was zoals in die tijd gebruikelijk een NSB'er. De Duitsers legden ook bij Odiliapeel een vliegveld aan. Dit was een enorme operatie in het laatste kwartaal van 1940. Rond de 6000 man stampten in enkele maanden een zo genaamde Nachtlandeplatz Volkel uit de grond. Gedurende de oorlog werd dit vliegveld verder uitgebouwd.