'Ik ben altijd een optimistisch mens geweest, dat helpt'

UDEN | Ze staat me al in de hal van haar etage op te wachten. "Ja, het is hier een beetje moeilijk om de weg te vinden." Ik heb haar in jaren niet gezien en ben verrast door haar vitale verschijning. Ze gaat mij voor naar haar appartement aan de Misse, waar op tafel al een schaal netjes gerangschikte lekkernijen klaarstaat. Als de koffie ingeschonken is, kan het gesprek beginnen. Het Udens Weekblad is voor een terugblik op haar leven te gast bij Tine van Gaal.

tekst en foto's: Ankh van Burk

Tine is ondanks haar 90 jaartjes nog volop actief. "Ik ben bezig met Tai Chi in Eigen Herd, goed voor de gewrichten en het evenwicht. Ik kook voor mezelf en doe de was en de strijk. Ik rijd nog auto, ook voor langere afstanden zoals naar Eindhoven of Breda. Ik lees graag en ben lid van een leesclub die eenmaal in de zes weken bij elkaar komt om een boek te bespreken. En ik neem deel aan een gespreksgroep, die ooit in de Paulusparochie is begonnen en nu ondergebracht is bij de Kapelgemeenschap. We praten over geloofsonderwerpen of over levensvragen. Ik puzzel en doe spelletjes op de i-pad. En natuurlijk heb ik regelmatig contact met de kinderen en de kleinkinderen. Ja, ik vind het leven nog de moeite waard." Tine werd geboren in 1929 in Demen (gemeente Ravenstein), een dorp aan de Maas, waar haar vader hoofd van de school was. Haar vader had goed contact met het hoofd van de school aan de andere kant van Ravenstein, die een gezin van tien kinderen had. "De jongste uit dat gezin is nog steeds mijn vriendin, met wie ik samen op vakantie ga." Tine komt zelf niet uit een groot gezin, zij heeft een broer die vijf jaar ouder is. Ze ging meteen naar de lagere school, want het dorp had geen kleuterschool. "Mijn moeder, die voor het gezin zorgde, had mij wel lezen en rekenen geleerd, zodat ik al meteen naar de tweede klas kon." De school was maar klein en kende twee lokalen, een voor groep 1,2 en 3 en het andere lokaal voor groep 4,5 en 6. "De aandacht van de leerkracht was verdeeld over de drie groepen. De ene groep werd geïnstrueerd en de andere groepen werden aan het werk gezet."

Stages
Tine ging naar Oss om Mulo A en B te doen. Het was oorlog. "In ons dorp was nooit gebrek aan eten. Mijn vader zat bij de ondergrondse en verborg neergeschoten Engelse piloten bij ons in huis. Dat was wel spannend. Op zeker moment kon ik niet meer naar school met de fiets vanwege de houten banden. Ik moest met de trein, maar na bombardementen op de trein kwam ik in pension bij een familie in Oss." Na de Mulo ging Tine twee jaar naar de huishoudschool om daarna een opleiding te volgen tot lerares huishoudkunde in Den Bosch (N7 – huishoudelijk werk en N8 – koken). Ze was in beide vakken bevoegd om les te geven. Vanuit de opleiding liep ze een paar interessante stages, zoals bij de familie De Quay, Commissaris van de Koningin. "Het waren bijzonder aardige mensen en bij feesten kon ik met hun kinderen tussen alle belangrijke gasten rondlopen." Tine ging dagelijks met de trein naar Den Bosch. In de trein leerde ze haar toekomstige man kennen, die een opleiding MTS volgde in Den Bosch. "We trouwden in 1957 na ruim 7 jaar verkering. Toen moest je eerst je uitzet bij elkaar gespaard hebben, maar in de tijd van de wederopbouw was het moeilijk om aan een huis te komen." Tot haar trouwen werkte Tine bij Hartogs Fabrieken om droge soepen te ontwikkelen, die toen in opkomst waren. "Ik was erg vrij om te experimenteren tot de goede smaak bereikt was. Ik had ook veel contact met de arbeiders, leerde op hen in te spelen en deed de nodige mensenkennis op. Het was een heerlijke baan."

Uden
Als ze met Ton trouwt gaat het echtpaar in Den Bosch wonen, omdat Ton daar werk had bij Grasso. Hun eerste drie zonen, Jan, Henk en Bart worden er geboren. In 1962 krijgt Ton een baan bij Pingo en verhuist het gezin naar Uden. Daar wordt een vierde zoon geboren, Robbie, die het Syndroom van Down blijkt te hebben. "Dat was wel even schrikken en we hadden een moeilijk jaar. Na een jaar overleed Robbie aan een hartaanval. Ik zat een keer aan tafel te huilen, toen mijn kinderen vroegen waarom ik huilde. Ik zei dat ik Robbie zo miste. Maar wij zijn er toch nog, zeiden ze. Dat trok mij uit mijn verdriet en gaf me de moed om door te gaan. Ik moest er voor die kinderen zijn." Als de kinderen naar school gaan, wordt Tine lid van de oudervereniging van de Paulusschool. "Ik vond me niet geschikt daarvoor, want toen ik een keer voor de ouders moest spreken, sloeg ik dicht. Ik werd bestuurslid van het schoolbestuur en de stichting Schoolkatechese. Dat ging me beter af. In 1971, toen de kinderen naar het voortgezet onderwijs waren, wilde Tine weer gaan werken. In het onderwijs was geen werk te vinden en ze solliciteerde op een baan als correspondent bij het Udens Weekblad. "Ik belde de oude heer De Winter op, moest over een half uur op gesprek komen en had na een uur de baan, terwijl ik nog nooit iets geschreven had."

Schrijven
Tine ging aan de slag en schreef over de sinterklaasintocht, bedrijfsopeningen en alles wat op haar weg kwam. "Ik deed ook de raadsvergaderingen, maar ik wist niks van de politiek. Ik ging vaak te rade bij Jan Buur, de toenmalige communicatieadviseur van de gemeente. Ik heb bij het Udens Weekblad een heel leuke tijd gehad, kon zelfstandig te werk gaan en leerde veel mensen kennen." In de Udense gemeenschap leerde men haar schrijverskwaliteiten kennen en zo rolde ze er bij De Knoerissen in om bijdragen te leveren aan de Knoerissenkrant. "Ik woonde alle carnavalsfeesten bij in die tijd in De Schouw, het Grand Gala en de Baggemèrt, een reuze gezellige tijd." Tine trad ook toe tot de PR-commissie van Vier Uden Sportief. "Als PR-vrouw ontving ik de hoge gasten, zoals Prinses Margriet en mr. Pieter van Vollenhoven en minister Braks. De sfeer bij VUS was heel saamhorig. Het was hard werken, want in korte tijd moest een en ander neergezet worden. Theo Verbossen was een organisator pur sang, die mensen wist te motiveren." Tine kwam ook bij het bestuur van de Paulusparochie en leverde bijdragen aan het parochieblad. "Het was een fijne parochie, waar we alle ruimte kregen van de pastoor. Ik heb nog altijd contacten uit die tijd." In 1987 werden Ton en Tine opa en oma. Tien jaar later hadden zij negen kleinkinderen. Tine stopt met vrijwilligerswerk en gaat cursussen volgen bij de HOVO (Hoger Onderwijs voor Ouderen). Filosofische cursussen, een cursus over de psycho-sociale kant van het ouder worden, over normen en waarden en over de Islam in verband met de stroom vluchtelingen, Tine wilde er het hare van weten. In 1997 verhuist het echtpaar Van Gaal naar het appartement aan De Misse. In 2015 overlijdt haar man Ton. "Ondanks het verdriet over het verlies heb ik toch weer de draad van het leven opgepakt. Ik schiet er niks mee op om te gaan zitten kniezen en de mensen in mijn omgeving ook niet." Terugblikkend op haar leven zegt ze: "Ik ben een optimistisch mens en dat helpt."