Kansen voor vlinders in Natuurgebied de Maashorst

NISTELRODE | De aardbeivlinder, het heideblauwtje, de veldparelmoervlinder en de bruine eikenpage, zien we ze nog in Natuurgebied de Maashorst? Onder de noemer 'Wild van Vlinders' verkennen ARK Natuurontwikkeling en De Vlinderstichting waar terugkeer dan wel uitbreiding van bedreigde of verdwenen dagvlinders in het zuidoosten van Nederland mogelijk is. De resultaten voor de Maashorst zouden dinsdag 17 maart gepresenteerd worden in Natuurcentrum de Maashorst in Nistelrode. De presentatie is afgelast, maar hier lees je de belangrijkste conclusies.

Eén van de conclusies is dat een paar soorten zich met name in het begrazingsgebied opnieuw zouden kunnen vestigen of uitbreiden. Voor een aantal andere soorten vlinders is het natuurgebied echter te droog. Als dat niet verandert kunnen deze vlinders niet terugkomen. Het afgelopen jaar zijn de herstel- en terugkeermogelijkheden van zeven soorten dagvlinders in kaart gebracht. Voor drie soorten blijken er op de Maashorst kansen te zijn: de veldparelmoervlinder, de bruine eikenpage en de bruine vuurvlinder. In het begrazingsgebied ontstaat namelijk nieuw leefgebied voor de bruine eikenpage die ter plekke met een kleine populatie voorkomt. De veldparelmoervlinder is één van de soorten die is verdwenen en zonder hulp niet zal terugkeren, maar waarvoor in potentie voldoende geschikt leefgebied aanwezig is. Er loopt nog een proef om de overleving van de rupsen in het begrazingsgebied te bepalen. Voor de bruine vuurvlinder is al vastgesteld dat het potentiële leefgebied op de Maashorst vergelijkbaar is met dat van bestaand leefgebied van deze zeldzame dagvlindersoort op natuurontwikkelingsgronden op de zuidelijke Veluwe.

Bedreigde vlinders
Het onderzoek laat ook zien dat voor onder andere de aardbeivlinder, heideblauwtje, heivlinder en kommavlinder en nog een aantal bedreigde vlinders, de Maashorst te droog is. De droogte in de zomer van 2018 liet zien hoe kwetsbaar we de natuur hebben gemaakt. Het natuurgebied verdroogde, terwijl even verderop landbouwgewassen werden beregend. Voor duurzaam natuurherstel is het dan ook nodig om de ontwatering van dit unieke gebied af te bouwen en in plaats daarvan te zorgen dat water langer vastgehouden wordt. Dan ontstaan er ook voor deze bedreigde vlindersoorten weer kansen.

Natuurontwikkeling
De afgelopen zes jaar heeft ARK op de Maashorst een groot begrazingsgebied ingericht met wisenten, taurossen en Exmoor pony's. Hier wordt niet of nauwelijks nog beheerd met machines. Deze zogeheten procesnatuur zorgt voor meer natuurlijke omstandigheden waarvan vlindersoorten zoals de bruine eikenpage, de veldparelmoervlinder en de bruine vuurvlinder, zouden kunnen profiteren.

Project 
Met het project 'Wild van Vlinders' laten ARK Natuurontwikkeling en De Vlinderstichting bedreigde vlinders profiteren van natuurontwikkeling. Dat gebeurt sinds 2016 met steun van de provincie Noord-Brabant. Het onderzoek is uitgevoerd met medewerking van Staatsbosbeheer, eigenaar van het onderzoeksgebied. Vlinders kunnen worden gezien als graadmeters voor complete ecosystemen. In de verschillende levensfasen van vlinders (ei-rups-pop-vlinder) stellen ze namelijk verschillende eisen aan hun omgeving. In grote natuurlandschappen vinden ze hun plek, maar in het huidige Nederlandse versnipperde landschap zijn ze kwetsbaar. Dat vraagt om het realiseren van robuuste natuur waar natuurlijke processen zo veel als mogelijk de ruimte krijgen.