‘Mijn missie is om rouw zoveel mogelijk bespreekbaar te maken’

Afscheid nemen na het verlies van een dierbare is deel van het rouwproces. De coronamaatregelen maken een goed afscheid soms moeilijk, wat het rouwproces verstoord. Tineke van Asseldonk van Praktijk Verliesbegeleiding in Uden merkt dat vooral jongeren hierin vastlopen. Voor kinderen is het vooral belangrijk om duidelijk en eerlijk te zijn. 

door Moniek Jaspers

“Al van kleins af aan voelen kinderen de spanningen van het overlijden van een dierbare”, legt Tineke uit. “Het is belangrijk om kinderen op een open en eerlijke wijze te betrekken bij een overlijden. Je hoeft niet alles te vertellen, maar wat je vertelt moet kloppen met de werkelijkheid; natuurlijk passend bij de leeftijd van het kind. Zelfs hele jonge kinderen kun je het beste niet thuislaten, maar betrekken bij het afscheid.”

Kinderen
Kinderen geven altijd signalen af, hoe klein ze ook zijn. Het is de kunst om ze te zien. Vaak is dat een verandering in gedrag. Kinderen van zes á zeven jaar beginnen beter te begrijpen wat er aan de hand is. Dit maakt dat ze bijvoorbeeld last krijgen van verlatingsangst of klagen over buikpijn of hoofdpijn. Ze hebben nog niet de juiste woorden. Tineke: “Ze leggen dan bijvoorbeeld de link: ‘opa is dood, dan kan mama ook dood gaan.’ Ze kunnen daardoor ook fysieke klachten ontwikkelen zoals slecht slapen. Verzachtende woorden kunnen dus wel eens averechts werken. Wanneer jonge kinderen horen: ‘het lijkt wel alsof opa slaapt’, kunnen ze vervolgens bang zijn om zelf te gaan slapen en niet meer wakker te worden.” Vanaf een jaar of negen kunnen kinderen beredeneren, waardoor je meer in gesprek kunt gaan over wat er is gebeurd.

Bij haar praktijk gaat Tineke met name creatief te werk. “Door te knutselen of tekenen worden de emoties vaak in beeld gebracht. Het is belangrijk om daar niet je eigen interpretatie aan te geven, maar juist te kijken en te luisteren naar wat het kind vertelt. Deze methode kan het gemakkelijker maken om over gevoelens te praten.” 

Jongeren
Jongeren kunnen in vertrouwen praten bij Tineke. Ze willen niet altijd thuis bespreken wat hen bezighoudt; soms om de ouder te beschermen voor verdriet en soms omdat ze het zelf ook even niet weten en met name anders reageren en zichzelf daarin een beetje kwijtraken. “Rouw wordt wel eens vergeleken met een burn-out of depressieve klachten. Dat komt omdat sommige kenmerken met elkaar overeen komen, maar ieder rouwproces is uniek. Een verlies in je thuissituatie duurt ook langer om te verwerken”, aldus Tineke.

De coronacrisis heeft het nemen van afscheid moeilijker gemaakt. Veel mensen hebben bij een verlies tijdens de crisis niet of nauwelijks afscheid kunnen nemen. “Ik zie dan jongeren die hierin vastlopen, ook omdat de contacten met leeftijdsgenootjes, sporten en ontspanningen allemaal minimaal zijn”, legt Tineke uit. “Nu zo ongeveer een half jaar later komen er meer aanmeldingen van mensen die door de corona een moeilijker rouwproces door maken. Rouwen hoort bij het leven, dat weten we allemaal en het is goed om daarin de tijd te nemen zonder extra hulp. Soms is het fijn dat iemand over je schouders meekijkt en uitlegt hoe deze processen werken. Op een ander moment kijk ik waar het stagneert en hoe mensen zelf in staat zijn om hier hun eigen oplossingen voor te vinden.”

In haar praktijk heeft Tineke verschillende werkvormen. “Ik kijk altijd mee en voeg in bij de hulpvraag. Bij kinderen is het meer letterlijk in beeld brengen, bij jongeren praten we meer en soms komen ze zelf met fantastische ideeën. Ook metaforen helpen soms om weer een ankertje te hebben waar men zich aan vast kan houden.” 

Informatie
Naast de individuele begeleidingsvragen is er ook een mogelijkheid tot lotgenotencontact, waar deelnemers zich kunnen herkennen in elkaars verhalen en emoties en tips en tools kunnen delen. Daarnaast verzorgt Tineke een tweedaagse training die desgewenst als in-company kan worden aangeboden. Ook kinderen en jongeren kunnen zich aanmelden voor een lotgenotengroep. Tineke: “Mijn missie is om rouw zoveel mogelijk bespreekbaar te maken. Weet je niet wat je moet zeggen, vraag het gewoon.”
Praktijk Verliesbegeleiding is gevestigd in D’n Office, Loopkantstraat 25 in Uden. Om aan te melden, ga naar www.praktijkverliesbegeleiding.nl, bel naar 06-16994441 of email info@praktijkverliesbegeleiding.nl..

De hele bijlage In gedachten... is hier te lezen.