Eerste Kamer stelt vragen over samenvoeging Uden en Landerd, volgende week wordt er gestemd

UDEN/LANDERD | In de Eerste Kamer werd gisteren vergaderd over de fusie tussen Uden en Landerd. Er werden drie herindelingen besproken, maar over de samenvoeging van Landerd en Uden zijn verreweg de meeste opmerkingen gemaakt, zo zei minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties bij de start van het debat. De kern Schaijk speelt daarin een grote rol.

Op het Binnenhof verzamelde zich gisteren een vertegenwoordiging van bewoners van Schaijk, om zich uit te spreken tegen de herindeling. Zij zien de kern Schaijk liever bij gemeente Oss gevoegd worden. Onder meer in de Tweede Kamer is er al veel discussie geweest over het betrekken van Schaijk bij de nieuwe gemeente Maashorst, en ook gisteren werden er veel vragen over gesteld. Die vragen gingen vooral in op het draagvlak en de evaluatie. Ollongren: “We moeten allemaal erkennen dat in democratische processen besluiten worden genomen waar niet iedereen zich in kan vinden. Gemeenteraden hebben een afweging gemaakt in het bredere belang van alle inwoners van Landerd en Uden en dat is een besluit dat ik in ieder geval graag wil respecteren.”

Redenen
Ollongren noemde vier redenen op waarom het gemeentebestuur heeft gekozen voor een ongedeelde herindeling en niet voor een afsplitsing van Schaijk. De eerste is de samenhang tussen de twee kernen Reek en Schaijk in Landerd. Dan het draagvlak. Landerd zelf bestaat uit drie kernen: Schaijk, Reek en Zeeland. De inwoners van Zeeland en Reek zijn in meerderheid voor een herindeling met Uden. De meningen in Schaijk zijn verdeeld, zoals al is gememoreerd. Uit een enquête onder inwoners van Reek blijkt dat 59 procent van de inwoners koos voor een samenvoeging met Uden en 34 procent voor een samenvoeging met Oss. In de totale gemeente is een meerderheid voor de herindeling met Uden. Als derde is de gedachte achter de herindeling tussen Landerd en Uden dat beide aandacht hebben voor het behoud van hun kernen. Zij denken samen juist de belangen van hun kleine kernen goed te kunnen behartigen in de regio. Dat is dus voor hen een doel op zichzelf. In die filosofie past het minder goed om twee kernen, Reek en Schaijk, bij een grotere gemeente Oss te voegen. Het vierde punt is de gelijkwaardigheid in het herindelingsproces. Het is voor Landerd belangrijk om op gelijkwaardige voet met Uden in het herindelingsproces te participeren. Daarmee vindt Landerd dat de belangen van de drie kernen het beste worden behartigd en geborgd.

Eveluatie
De Tweede Kamer nam in februari bij het vaststellen van het wetsvoorstel een amendement aan om binnen drie jaar een evaluatie te houden over het functioneren van de nieuwe gemeente. “Ik vind het belangrijk dat die evaluatie een onafhankelijk beeld oplevert van de positie van Schaijk en Reek, de twee dorpskernen, binnen de nieuwe gemeente Maashorst”, aldus Ollongren. “De betrokkenheid van de inwoners bij de evaluatie is natuurlijk ook heel belangrijk. Ik vind dat ik of mijn opvolger daarop moet toezien.” Er werden daarop verschillende vragen gesteld. D66 vroeg zich af wat bewoners kunnen verwachten van de evaluatie, en het CDA zet vraagtekens bij de evaluatie want ‘is dit het koekje dat weggegeven moest worden om sommige fracties voor het wetsontwerp te doen stemmen?’. De Fractie-Nanninga vindt de evaluatie overkomen als een vorm van een meervoudig gedwongen huwelijk, waarbij over een paar jaar wordt gekeken of deze geslaagd is of niet.

Lokaal
Ollengren: “Ik vind dat men er lokaal in is geslaagd dit op een goede manier vorm te geven door dit voorstel, door deze herindeling, op een nette manier tot hier te brengen. Het was duidelijk dat het, vanwege dat gevoel dat sommige mensen toch een iets ander idee hadden, nodig was om daar iets mee te doen. Dat heeft de vorm gekregen van een evaluatie.” Volgens Ollengren kan er nog niet te ver op de evaluatie vooruit gelopen worden, omdat nog niet duidelijk is hoe deze vorm gaat krijgen. “Laat staan dat we ook maar een idee kunnen hebben van wat er uitkomt. Het kan heel goed zijn dat mensen toch tevredener zijn dan ze misschien in eerste instantie hadden verwacht. Het omgekeerde is ook mogelijk. Mocht dat laatste uit de evaluatie blijken, dan vind ik dat dat eerst lokaal moet worden besproken. Als dat vervolgens toch zou kunnen leiden tot een andere bestuurlijke indeling, dan moet daar weer het gesprek over worden gevoerd met de provincie en met BZK.”

Volgende week stemt de Eerste Kamer over de samenvoeging van de gemeenten Landerd en Uden.