‘Gezien zijn leven vonden wij ‘t bizar dat Bram Appel nog geen biografie had’

CUIJK/GELEEN | Martijn Schwillens en Bob Thomassen uit Cuijk zijn begonnen aan een biografie over oud-international en -trainer Bram Appel. De Rotterdammer (1921) organiseerde onder meer de beroemde Watersnoodwedstrijd van 1953 en maakte PSV in 1963 landskampioen. Als speler kwam hij twaalf keer uit voor het Nederlands Elftal. “Zijn levenswandel leest als een roman, dus toen vonden wij dat we net zo goed een boek over hem konden maken”, lacht het tweetal.

Frans de Munck, Kees Rijvers, Abe Lenstra en Faas Wilkes. Bekende oud-voetballers die in recente jaren een eigen biografie hebben gekregen. Een generatiegenoot wiens betekenis voor het Nederlands voetbal mogelijk nog groter is: Bram Appel, bleek tot nu een nagenoeg onbeschreven blad. Beide Cuijkenaren vonden daarom dat het tijd werd voor een biografie over Appel, wiens carrière zeer bijzonder was. “Hij werd in de Tweede Wereldoorlog tewerkgesteld door de nazi’s en speelde er voor Hertha BSC om zich aan de ellende te onttrekken. Ook kwam hij er uit voor het Nederlandse dwangarbeiderselftal. Hij baarde opzien door de Hitlergroet te weigeren. Hij fietste na de bevrijding 17 dagen op een fiets naar Hamburg, waar hij de trein terugpakte naar Nederland. Daar werd hij door de zelf bepaald niet onomstreden KNVB-voorzitter Karel Lotsy geschorst omdat hij in Duitsland had gevoetbald. Dat was het begin van een aanhoudend conflict met Lotsy, waardoor hij tot slechts twaalf interlands voor Oranje kwam”, vertelt Thomassen.

Succesvolle loopbaan
In 1949 vertrekt Appel naar Frankrijk, waar hij met Stade de Reims landskampioen wordt, de Coupe de France wint en beslag legt op de Copa Latina (voorloper Europa Cup I). Bovendien neemt hij in 1953 het initiatief voor de Watersnoodwedstrijd, dat de opmaat is voor het betaald voetbal in Nederland. In 1955 tekent Appel voor Fortuna’54, de eerste profclub van Nederland. Bij Hertha BSC, Stade de Reims en Fortuna’54 doet Appel zijn bijnaam ‘Het Kanon’ eer aan door topscorer te worden. Als trainer wordt hij kampioen met FC Volendam. Schwillens: “En in 1963 was hij de eerste coach die kampioen in de Eredivisie werd met PSV. Ook bereikte hij met PSV de kwartfinale van de Europa Cup I.” Appel is niet van onbesproken gedrag, wat diens levensverhaal volgens Schwillens biografie-waardig maakt. “Hij kwam regelmatig in conflict met (ster-)spelers en bestuurders. Het leidde tot zijn vertrek bij PSV, maar later ook bij Fortuna’54 en Beringen in België. Tegelijkertijd was hij zijn tijd ver vooruit als trainer. Hij durfde jonge spelers voor de leeuwen te gooien, zoals Willy van der Kuijlen.”

Voorjaar 2023
De betekenis van Appel voor het Nederlandse profvoetbal is bijzonder groot, maar bij een relatief klein publiek bekend. Na een kleurrijke loopbaan en een succesvolle periode als trainer zegde Appel op vijftigjarige leeftijd het betaald voetbal vaarwel en ging aan de slag in de bouwwereld. In 1997 overleed hij, 75 jaar oud, in Geleen. De biografie ‘Het Kanon’ verschijnt in het voorjaar van 2023, ter gelegenheid van het 60-jarig jubileum van het eerste Eredivisiekampioenschap van PSV. Meer informatie via www.martijnschwillens.nl/bramappel/hetkanon