‘Fantasie geeft gevoel van vrijheid’
Kunst en cultuur 41 keer gelezen UDEN – Religieuze kunst van gedetineerden is vanaf zaterdag te zien in de nieuwe tentoonstelling Vast Geloof in het Museum voor Religieuze Kunst in Uden. Het werk geeft een onverwacht beeld uit een onbekende wereld. “Het gaat vooral om de bijzondere verhalen achter de kunstwerken. Het zijn zelfbeelden, wisselend van kwaliteit maar uniek. Geloven lopen door elkaar heen en het werk varieert van lief tot stoer”, zegt conservator Wouter Prins van het MRK. De tentoonstelling wordt morgen om 15.00 uur geopend.[image=277102]
Om een idee te geven van die wereld achter de tralies, putte gastcurator Legs Boelen, die zelf lang als kunstenaar en docent werkte in gevangenissen, uit verschillende nationale en internationale verzamelingen van Prisonart, waaronder de Boelencollectie, bezit van de Penitentiaire Inrichting Vught.
Het werk geeft inzicht in de verborgen en boeiende kunst van gedetineerden. Religieuze beleving blijkt in de gesloten omgeving van de gevangenis een echte inspiratiebron. “Het is vaak een wonderlijke combinatie. Soms is het werk heel devoot, maar laat het een criminele achtergrond zien. Zoals bijvoorbeeld een zelf gemaakt kruisbeeld met daarin verborgen een dolk. Dat symboliseert de extreme kanten aan de gevangenis en zijn bewoners”, legt Prins uit.
Een cel kennen we ook uit het klooster. Misschien is daarom in isolement en gedwongen of vrijwillige afstand van de wereld, het verlangen naar God, de Goden en Godinnen zo aanwezig. En Jezus was ook ooit een ter dood veroordeelde gevangene. Misschien associëren gevangenen zich daarom met het lijden van Christus. Dat is wel te zien in tatoeages en andere beelden.
Eigenwaarde
De kunstwerken zijn gemaakt in isoleercellen, of in groepsverband, afhankelijk van de straf. Gedetineerden doen vrijwillig mee. De taak van de docent is om ze behalve tijdverdrijf ook iets mee te geven voor als ze weer buiten komen. Het biedt afleiding, het is een gevoelsuiting, het geeft verdieping en brengt rust in het hoofd. In een korte film legt Legs Boelen zijn werk uit: “Gevangenen zijn sterk op zichzelf aangewezen. Mijn taak heeft iets belerends, ik laat ze mogelijkheden zien, maar zij hervinden er hun eigenwaarde mee. Ze zitten vast, maar de geest is vrij. Ze kunnen hun fantasie laten gaan en dat geeft een gevoel van vrijheid. Maar hun werken zijn ook gevangen, worden achtergelaten, blijven in de gevangenis.”
Bijzonder
Daarom is de tentoonstelling in het MRK zo bijzonder. Lang niet elke kunstenaar kan zelf naar de opening komen. Maar er hangt ook werk tussen van ex-gedetineerden. Zoals bijvoorbeeld een gebedssnoer van kralen gemaakt van brood, lichaamseigen stoffen en een draad uit de overall. De gedetineerde heeft het onder de dekens moeten maken want
er was permanente camerabewaking. De gaatjes in de kralen heeft hij geboord met een naaldje gemaakt van strak opgerold aluminiumfolie van het dekseltje van een yoghurt bekertje. Een ander voorbeeld: een kerkje van suikerklontjes en schuursponsjes. De tentoonstelling is tot eind juni te zien.
[image=277103]
[image=277106]
[image=277105]
[image=277104]
