‘Er zouden parachutisten zijn geland’
Algemeen 69 keer gelezen UDEN - Zondag 17 september 1944 was een mooie zomerse dag. Er waren jachtvliegtuigen in de lucht en af en toe hoorde je mitrailleurvuur en explosies. Tegen de middag verschenen er grote groepen vliegtuigen die op lage hoogte overvlogen richting Nijmegen; sommige sleepten aan een kabel zweefvliegtuigen mee. We waren benieuwd wat dit allemaal betekende …[image=288193]
In korte tijd deden allerlei geruchten de ronde: er zouden parachutisten zijn geland bij Veghel en Son, geallieerde troepen zouden vanuit België Nederland zijn binnengetrokken naar Eindhoven. Iedereen was opgewonden maar we hadden toen nog geen vermoeden dat we getuige waren van de” Operatie Market Garden, de grootste luchtlandingsoperatie uit de geschiedenis.
Op dinsdag reden de eerste legervoertuigen over de weg door Uden richting Nijmegen. Iedere dag stonden er mensen langs de weg onze bevrijders toe te juichen. Ik was 16 jaar, had enkele jaren Engels op school gehad en kon af en toe wat roepen in die taal. Vooral wanneer de colonnes stil stonden voor een middagpauze hadden we gelegenheid om met hen te praten. Sommigen deelden chocola en sigaretten uit. We keken onze ogen uit naar al het materiaal dat voorbij reed; jeeps, amfibievoertuigen, tanks, allemaal dingen die we nog nooit gezien hadden.
Op vrijdag 22 september stopte de stroom voertuigen plotseling; er verscheen een groep Amerikaanse parachutisten die in het dorp bleef om het te verdedigen tegen de Duitsers. Naderhand hoorden we dat de weg bij Veghel door de Duitsers was aangevallen vanuit Erp en Schijndel. Die dag is daar zwaar gevochten en zijn er 92 Amerikaanse parachutisten gesneuveld; daarom werd die dag Black Friday genoemd en de weg van Eindhoven naar Nijmegen ‘Hell’s Highway’. Een gedeelte van die parachutisten behoorde tot de vermaarde ‘Band of Brothers’onder leiding van kapitein Winters.
Zaterdag middag kwam de rest van van de airborne-troepen naar Uden, nadat ze de weg bij Veghel weer hadden vrijgemaakt. In de loop van de middag kwam een oom die in het Moleneind woonde, vragen of ik mee kon komen, want er lagen soldaten op de boerderij die hem niet konden verstaan. Ze bezetten met drie man een mitrailleur en met een van hen heb ik wat zitten praten. Hij vroeg om mijn adres, dan zou hij na de oorlog een kaart sturen. Omdat we geen papier bij ons hadden, liet hij me het adres op een nieuw briefje van tien gulden schrijven dat ze gekregen hadden voor ze uit Engeland vertrokken. We wisselden in die tijd wel vaker adressen uit, maar dan hoorde je verder niks meer. Begin 1945 ontving ik een brief uit Amerika van de moeder van die parachutist die me schreef dat haar zoon in de Betuwe zwaar gewond was geraakt. Er was bij hem een been afgezet en hij was nu aan het revalideren was in het Walter Reed hospitaal. Dat was het begin van een lange vriendschap die geduurd heeft tot enkele jaren geleden toen hij gestorven is. Wij zijn verschillende keren bij hem in Amerika geweest en hij met vrouw en twee kinderen bij ons.
Op onze boerderij op de Raam lag ook een grote groep parachutisten; een gedeelte van hen had schuttersputjes gegraven in het bos langs de spoorlijn vanwaar ze uitzicht hadden op Volkel waar nog Duitsers zaten. Anderen waren met revolvers aan het schieten. Ze hadden een aardappel op de kuil gelegd en probeerden die te raken. Toen kwam er iemand op de fiets aanrijden die vroeg of wij de soldaten wilden zeggen dat er bij hem op de boerderij tussen Uden en Erp Duitsers zaten. Ze hadden een van zijn koeien geslacht en hij was bang dat ze zijn gebouwen in brand zouden steken. De schutters stopten met hun spelletje, pakten een jeep met een mitrailleur erop, zetten de boer in de jeep, bonden de fiets achterop en reden weg. Omdat ze lang wegbleven waren wij bang dat hen iets was overkomen, maar na een paar uur kwamen ze stapvoets aanrijden met een grote groep Duitsers die voor de jeep uitliepen. Op de vraag waarom zij zonder bevel daartoe met de boer waren meegegaan zei een van hen: ‘We had nothing else to do.’
Die zaterdag kwam ook de stroom voertuigen langs de weg weer langzaam op gang. Iedere dag stonden wij te kijken en te juichen. Voor ons jongens was het een spannende en enerverende tijd.
[image=288194]
[image=288195]
