'We hadden één ideaal: broers zijn voor elkaar'

UDEN | Rein Vaanhold werd geboren op 21 mei 1938 in Bandoeng op Java, Indonesië. Udens Weekblad sprak met hem over zijn leven.

door Henk Lunenburg

Op 12-jarige leeftijd verhuist Rein alleen naar het college van de Kruisheren in Nederland. Zijn ouders en zus volgen acht jaar later. Zijn vader had daar de leiding over een groot textielfabriek waar honderden mensen werkten. Hij voelde zich verplicht om alles goed achter te laten. Het gebied waar ze woonden werd helemaal bediend door de Kruisheren en lag midden in het Kruisherenmissie gebied van Bandoeng. Deze Kruisheren vertelden: "We hebben een hele goede school in Uden in Nederland." Daarop verhuist Rein naar dat internaat om priester te worden. Van zijn basisonderwijs op Java was niet veel terecht gekomen. Van de gebruikelijke zes jaar heeft hij slechts drie jaar op school doorgebracht. De rest van de tijd verbleef hij in een concentratiekamp. In Uden volgt hij eerst het gymnasium. Daarna begint de echte opleiding: filosofie en theologie, wat samen ook zes jaar duurde. Rein: "Omdat ik Kruisheer wilde worden, ging ik uit het dagelijkse leven, het klooster in. Alles werd daar samen gedaan, zoals vroeg opstaan, bidden en werken. We hadden één ideaal: broers zijn voor elkaar." Voorheen heetten ze Kruisbroeders, later werd dat Kruisheren. In 1964 werd Rein door Monseigneur Jan Bluyssen tot priester gewijd in St. Agatha in Cuijk.

Geschiedenis Kruisheren
In 1636 kwamen de Kruisheren na het Beleg van 's-Hertogenbosch naar Uden en betrokken ze een boerderij nabij de Vorstenburg. In 1652 werd de eerste steen gelegd voor het nieuwe klooster Vorstenburg. Vandaaruit werkten ze in de kapel van Onze Lieve Vrouwe ter Linde. In 1700 werd een nieuw klooster bij de kapel in gebruik genomen en het 'oude' voor 1600 gulden verkocht aan de Birgittinessen. Voor de kapel van Onze Lieve Vrouw ter Linde stond een Lindeboom met daarin een Mariabeeld. Maria werd er vereerd om vruchtbaarheid te geven aan mens, vee en akkers. In 1667 erkende de Kerk een miraculeuze genezing op voorspraak van O.L. Vrouw ter Linde. Het aantal bedevaartgangers nam toe, niet alleen van mensen uit Uden. Dat werden er nog meer nadat het kerkelijk gezag in Rome aan de bedevaart naar Uden aflaten verbond. Tien jaar later waaide de Lindeboom om, met daarin het cultusbeeldje van Maria. De Kruisheren bouwden daarom een nieuwe devotiekapel voor het Mariabeeld. In 1743 stichtte de Kruisheer Waltherus Pijnenburg uit Dinther de Latijnse school, voor studenten die priester wilden worden. In 1905 bouwden de Kruisheren een nieuw klooster en het tweehonderd jaar oude complex werd gesloopt. Twintig jaar later werd het nieuwe college met internaat voor 250 leerlingen in gebruik genomen. In en rond Uden was een groot tekort aan onderwijs, daarom werd de Latijnse school geopend. Later is dat het college geworden. De meeste Kruisheren die hier in Uden kwamen, werden leraar op deze school. Ze hadden ook broeders; Kruisheren die géén priester zijn. Zij hadden volop werk aan het schoonmaken van de gebouwen, werken in de wasserij en het kokkerellen voor 250 jongens die intern waren. Rein heeft op diverse plaatsen gewoond. "Ik was Provinciaal van de Kruisheren in Nederland en daar hoorde Duitsland ook nog een beetje bij. Later werd ik Generaal van alle Kruisheren en verhuisde naar het hoofdkantoor in Rome." In die tijd heeft hij veel gereisd, hij bezocht Missionarissen en andere medebroeders in onder meer Brazilië, Kongo en Indonesië. In 2005 ging hij met pensioen en werd hem gevraagd om in Uden te komen wonen als aanvullende kracht.

Overname klooster en kapel
Het klooster is in 2001 aangewezen als Rijksmonument en in 2009 werd het klooster gesloten en verkocht aan de zorginstelling Brabant Zorg. Sinds de verbouwing van het Kruisherenklooster tot appartementencomplex woont Rein in wat de vroegere huiskapel was. In dat complex wonen nog vier Kruisheren, de andere zes wonen in het zorgcentrum St. Jan en in de Cour. Sinds 2008 is Rein voorzitter van de stichting Kruisherenkapel en is hij betrokken bij de kapelgemeenschap Ter Linde, die zich richt op meditatie en bezinning. Tijdens het gouden priesterfeest van Rein in 2014 neemt Henk Trimbach het voorzitterschap over. Rein stopt niet maar doet een stapje terug. Niet alleen in Uden maar wereldwijd neemt het aantal Kruisheren af. Maar conform de wens van de Kruisheren blijft de kapel een locatie voor het houden van respectvolle, inhoudsvolle en stijlvolle bijeenkomsten en vieringen. Ook blijft er ruimte voor het houden van religieuze activiteiten en het bezoeken van de Mariakapel. Het originele Mariabeeld staat nu nog in St. Agatha (Cuijk), maar krijgt binnenkort een definitieve plek in het verbouwde Museum voor Religieuze Kunst. Dan is het beeld van Maria eindelijk weer thuis in Uden.