'Ik leef graag en ben dankbaar voor mijn leven'

UDEN | "Kijk niet raar op", zegt zij bij binnenkomst in haar woning, waar ik al eens eerder op bezoek was. Ze doelt op de lege woonvertrek, waar de meubels uit weg zijn vanwege een opknapbeurt van de vloer. In het volgende vertrek staan al die meubels tijdelijk opgeslagen en zoeken we een plek voor het gesprek. Het Udens Weekblad is te gast bij Heddy Bodewes en blikt terug op haar leven.

tekst en foto's: Ankh van Burk

Heddy werd in 1937 geboren in Groesbeek bij Nijmegen als zesde van zes kinderen. Ze was een nakomertje. Toen Heddy een paar maanden oud was, stierf een zusje van haar op 9-jarige leeftijd aan leukemie. "Ik was voor mijn moeder een troost", legt Heddy uit. "Zelf ben ik dankbaar dat ik geboren ben en dat ik leef. Ik leef graag en ben ook blij, dat ik al zo lang leef en nog actief kan zijn. Ik ervaar elke dag weer dat het leven de moeite waard is." Heddy bewaart heel goede herinneringen aan haar jeugd. "Ons gezin was heel warm. Mijn vader was beeldhouwer en maakte veel religieus werk. Dat kwam misschien ook wel omdat hij als protestant bekeerd was naar het katholicisme. Mijn moeder zong heel graag. Er kwamen veel geïnteresseerde mensen over de vloer en ik werd op handen gedragen door mijn ouders, broer en zusjes. Wel was ik een dromerig meisje met veel fantasie: al op jonge leeftijd dacht ik na over hoe de dingen in elkaar zaten. Een van de waarden die ik van huis uit meegekregen heb is het er met aandacht zijn voor anderen."

Oorlog
Heddy is drie jaar als de oorlog uitbreekt. "Ik herinner mij nog dat ik met difterie in bed lag en dat ik mijn bedje voelde trillen door de bombardementen op Nijmegen. De lucht was roodgekleurd. Plotseling kwam de kinderarts niet meer op bezoek en ik hoorde later, dat die omgekomen was." Het laatste oorlogsjaar bracht het gezin door bij een oom in Utrecht. Die oom was oogarts en liet zich in de oorlogsjaren in natura betalen, waardoor de evacuées het relatief goed hadden. "Ik heb daar goede herinneringen aan, maar evengoed weet ik nog dat ik honger had en broodmager was in de hongerwinter. Ook heb ik nog beelden voor me van rijen mensen die langsliepen en van de gaarkeuken. Ik vond het naar om te zien hoe meisjes en vrouwen na de oorlog kaalgeschoren werden." Haar favoriete boek is het Dagboek van Etty Hillesum en Heddy filosofeert: "Etty stijgt boven alle ellende uit, omdat zij vindt dat het enige waar je mee bezig moet zijn je innerlijk is. Zij is voor mij een baken in mijn leven, hoewel ik haar ideaal moeilijk vindt na te streven. We leven nu eenmaal in een materiële wereld, die ook belangrijk is. Alles, ook materie is omgeven door de goddelijke geest. Zonder Hem bestaat er niets."

Bibliothecaresse
Na de oorlog keerde het gezin terug naar Nijmegen en ging Heddy naar school. "Leren lezen vond ik geweldig, maar voor de rest was ik blij als het vakantie was. Alleen het laatste jaar van de lagere school vond ik geweldig. We hadden een non die van het Montessori-onderwijs kwam en aanschouwelijk onderwijs gaf." Daarna volgt Heddy de M.M.S., waar ze haar vriendin ontmoette, die nu nog haar beste vriendin is. "Na de M.M.S. moest ik naar de vormingsklas van mijn moeder om huishouden en koken te leren. Dat was omdat zij onvoorbereid daarop het huwelijk instapte." Daarna gaat Heddy als au pair naar Frankrijk in een dorpje bij Parijs. "Dat was hard werken, maar ik leerde andere gewoonten kennen, cultuur proeven in Parijs, met kinderen omgaan, maar bovenal zelfstandig zijn." Op aanraden van een schoonzusje gaat zij de opleiding tot bibliothecaresse volgen en werkte drieëneenhalf jaar in een jeugdbibliotheek in Arnhem. "Daar ontmoette ik het zusje van mijn man, die vier jaar jonger was en die ik eerst niet zag staan. Maar in 1965 trouwden we en hebben we drie zoons gekregen en inmiddels vier kleinzoons."

Uden
Echtgenoot Hans is vliegtuigbouwkundig ingenieur en krijgt werk in Papendrecht, waar het paar gaat wonen en de eerste twee zoons geboren worden. Na twee jaar verhuist het gezin naar Geertruidenberg en als Hans na anderhalf jaar gaat werken bij Van der Lande in Veghel wordt vanaf 1970 Uden de woonplaats. "Ik heb hier nog een jaar in de bibliotheek gewerkt, maar moest vanwege rugklachten stoppen." Op vrijwillige basis blijft Heddy echter actief. Zo kwam ze op de Bitswijkschool in de ouderraad en het schoolbestuur en zette ze een documentatiecentrum op. Ze nam deel aan Eerste Communie en Vormselwerkgroepen en was lid van de Bijbelgroep bij pastoor Maas. Als de kinderen op het Kruisheren Kollege zitten, zit Heddy in de ouderraad en medezeggenschapsraad en werkgroepen. De Heiige Geestparochie wordt verruild voor de Paulusparochie, waar pastoor De Bonth een frisse wind laat waaien en leken meer betrekt bij het kerkelijk werk. "Hans en ik kozen voor de cursus Woord en Gebed en werden in Woord en Gebedsdiensten actief. Toen de Pastorale Werkgroep kwam, koos ik voor Diakonie, waaronder ook Caritas viel en bezoek aan ouderen en zieken."

VluchtelingenWerk
Heddy is al meer dan dertig jaar betrokken bij VluchtelingenWerk Uden. "Eind jaren '80 kwam een grote stroom vluchtelingen op gang. Ik heb toen samen met anderen VluchtelingenWerk Uden opgericht. Het was pionierswerk. We moesten allerlei cursussen volgen over asielprocedures, omgaan met andere culturen, enzovoort. Verder moesten we een coördinator aanstellen en een ruimte zoeken. Zelf had ik de taak om vrijwilligers te werven en ik ging ook vluchtelingen begeleiden." Heddy vervolgt: "Die begeleiding bestond uit hulp bij formulieren invullen en de vluchteling overal de weg wijzen van winkel tot huisarts. Ook helpen bij het inrichten van een huis, waarvoor de vluchteling een voorschot kreeg, maar dat later moest terugbetalen. De taal leren was toen niet verplicht, nu wel, maar we probeerden de mensen wel op cursus te krijgen, omdat de taal niet spreken in de contacten een barricade vormt." Vanuit die gedachte ontstond het idee van MENS: Met Elkaar Nederlands Spreken. "Vrijwilligers spreken elke week een uur met een vluchteling in het Nederlands om hen meer kans te geven het Nederlands in de praktijk te oefenen." Heddy heeft door haar contact met vluchtelingen deze mensen heel goed leren begrijpen, vooral waarom zij vluchten. "Belangrijk is ook om de tijd te nemen met hen een vertrouwensband op te bouwen, want zij komen veelal uit situaties van wantrouwen."

Kapelgemeenschap
Toen de Paulusparochie opgeheven werd en de visie van de Petrusparochie op kerk-zijn niet strookte met de 'Paulisvisie'' stapte Heddy over naar de Kruisherenkapel, waar toen net een spiritueel centrum opgericht werd. "Daar ben ik actief bij de Woord en Gebedsdiensten en in de werkgroep Meditatie en Bezinning. Religie in de zin van spiritualiteit is voor mij belangrijk. Het innerlijk leven in verhouding tot alles om je heen, inclusief de natuur, de wereld en het heelal is voor mij de drijfveer. Spiritualiteit roept voor 100% op je in te zetten voor anderen." Terugblikkend op haar leven tot nu toe zegt Heddy: "Ik ben heel erg dankbaar steeds de juiste mensen te hebben ontmoet in mijn leven, waaronder mijn man die mij altijd steunt. Ik hoop helder te blijven en dit actieve leven nog enige tijd voort te kunnen zetten. Belangrijk voor mij is om de zin van het leven te blijven ontdekken."